Large Hadron Collider (wielki zderzacz hadronów) to kołowy akcelerator cząstek elementarnych, znajdujący się w specjalnym tunelu w kształcie torusa o długości około 27 km, położonym na głębokości od 50 do 175 m pod ziemią w CERNie (Europejskie Centrum Badań Jądrowych) pod Genewą. Jest to największa maszyna na świecie, która będzie zderzać protony o energii 14 TeV. Wyniki rejestrowane będą przez sześć różnej wielkości detektorów. Obserwacja zderzeń umożliwi fizykom lepsze poznanie budowy materii i sprawdzenie teorii dotyczących początku wszechświata.
Projektowanie i budowa akceleratora i detektorów służących do obserwacji zderzeń trwała prawie 20 lat. LHC po raz pierwszy uruchomiono 10 września 2008, jednak już 24 godziny po rozpoczęciu pracy nastąpiła awaria - uszkodzony został transformator, co spowodowało wyłączenie chłodzenia. Ponowne uruchomienie miało nastąpić po przerwie zimowej - wczesną wiosną 2009 roku. Okazało się jednak, że awaria była na tyle poważna, że najwcześniejszy możliwy termin to wrzesień lub październik 2009.
Przy naprawie LHC pomagają Polacy - inżynierowie z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Zajmują się m.in. naprawą wadliwego połączenia elektrycznego między elektromagnesami. Będą też dbać o sprawność połączeń elektrycznych w instalacji w ciągu kolejnych kilku lat.
Więcej na temat prac prowadzonych w CERNie można przeczytać na stronie internetowej:
http://public.web.cern.ch/Public/Welcome.html.
