Jak skończyła nieskończoność...

W ramach ESK (Europejskiej Stolicy Kultury) w roku 2016 Wrocław włożył wielkie pieniądze na rozmaite projekty artystyczne. Jednym z nich była instalacja Adama Kalinowskiego z Poznania pt. "Zielony
nieskończony" umieszczona w brzydkim podwórku kamienicy przy ul. Barlickiego 42. Była to pierwsza we Wrocławiu zielona rzeźba. W zamyśle miała aktywizować mieszkańców do wspólnej troski o zieleń i otoczenie. Co po niej zostało? Już po kilku latach artystyczny projekt (na który miasto wydało niebagatelną kwotę 80 tys. zł) zmienił się w wielki śmietnik i w 2021 roku poszedł do rozbiórki (też za niemałe pieniądze). Oficjalna wersja jest taka, że projekt spełnił swoją rolę, a reszty dokonali miejscowi wandale.

Założenia

Nieskończony zielony stanowił połączenie metalowo-drewnianej konstrukcji, gleby oraz roślinności i specjalnego układu nawadniającego. Rzeźba oglądana z góry imitowała symbol nieskończoności (do obu zawiniętych części można było wchodzić). Na łącznej powierzchni 110 m² na siedmiu poziomach posadzono 2500 całorocznych roślin ze 100 gatunków rodzimych bylin. Odległości pomiędzy warstwami wynosiły 30-35 cm. Rośliny rozrastając się, miały wypełnić  puste przestrzenie pomiędzy kolejnymi poziomami, uszczelniając je. Dodatkowym walorem były różne kolory roślin - patrząc od górnego poziomu nasadzane były elementy żółte, czerwone, różowe, fioletowe, niebieskie, białe i wreszcie zielone w różnych odcieniach w najniższych warstwach obiektu. Instalacja wytwarzała swoisty mikroklimat, wewnątrz zawiniętych części panowała niższa temperatura i wyższa wilgotność niż na zewnątrz. Stosownych pomiarów dokonano we współpracy z Politechniką Poznańską. Pomysł wydawał się ciekawy (zwłaszcza matematycznie) i mógł się doskonale sprawdzić podczas upalnego lata. Wykorzystana w projekcie forma nieskończoności symbolizowała wieczność i znaczenie żywej natury, jako niezbędnego czynnika dla przetrwania rodzaju ludzkiego.

Cóż zatem tak szybko położyło kres wieczności natury i zielonej nieskończoności?

Ograniczenia

Czy rośliny miały szansę wygrać zmagania z ograniczeniami konstrukcji? Czy mogły przetrwać w warstwie gleby o głębokości zaledwie 15 cm? Zastosowane rozwiązanie konstrukcyjne o nazwie zielona ściana było testowane przez Kalinowskiego latem 2014 w Ogrodzie Botanicznym w Poznaniu we współpracy z Wydziałem Biologii UAM. Szczeliny pomiędzy warstwami i otwór w górnej części rzeźby umożliwiały naturalną wentylację oraz zapewniały dostęp światła, a rośliny aktywnie zatrzymywały wilgoć wewnątrz całej struktury. Co zatem poszło nie tak?

Po roku autor tak podsumował projekt: Niesamowite, że rośliny przetrwały zimę (padło może 5 % – więcej zostało rozkradzionych lub zniszczonych). Dobrze się rozwijają. To duży sukces. Jednak wątpliwości od samego początku budziło wykonanie instalacji, a zwłaszcza zastosowane materiały. Okleinę metalowych donic wykonano ze zwykłej sklejki, która nie miała żadnych szans w zderzeniu z warunkami atmosferycznymi. I nie ma co teraz zwalać winy na mieszkańców, kiedy miasto za wielkie pieniądze kupiło nieprzemyślany bubel, ale za to z pompą.

Koniec nieskończoności

Po 5 latach straszącą przechodniów konstrukcję rozebrano, a na miejscu po Nieskończonym zielonym zasadzono drzewo (zielone, a jakże i przetrwa dłużej i tańsze było).

Natomiast autor projektu bez trudu znalazł kolejne miasto chętne do ustawienia jego rzeźby. Nieskończony zielony (jako The Infinite Green) w nowej (podobno ulepszonej technicznie) odsłonie stanął w Istanbule.