21 V 2022 podczas Dnia Otwartego na Politechnice w Eidhoven (Eindhoven University of Technology) holenderski mistrz rachunków w pamięci, 82-letni Willem Bouman (z miasteczka Alpen aan den Rijn) podjął udaną próbę pobicia rekordu świata w pamięciowym pierwiastkowaniu liczb. Wyciągnięcie pierwiastka sześciennego z liczby 36-cyfrowej zajęło mu zaledwie 8 minut i 46 sekund. Po zakończonej próbie przyjmował gratulacje, wyjaśniał zastosowane techniki oraz odpowiadał na pytania publiczności.
Był to już 6 rekord Bumana ustanowiony w zakresie rachunków w pamięciu (mental arithmetic). Poprzednie dotyczyły:
- rozkładania liczb 4-cyfrowych na czynniki pierwsze,
- ustalania, jaki dzień tygodnia wypadł na konkretną datę w kalendarzu,
- wyciagania pierwiastka kwadratowego z liczb 12-cyfrowych,
- wyciągania pierwiastka piątego stopnia z liczb 25-cyfrowych,
- rozkładania liczb 5-cyfrowych na sumy czterech kwadratów.
Już jako dziecko Bouman był uzdolniony w rachunkach pamięciowych, ale na poważnie zaczął rozwijać swoje umiejętnosci i metody po przejściu na emeryturę - pracował wcześniej jako sprzedawca opon samochodowych. Tym razem niecałe 9 minut zajęło mu obliczenie, że 8237140592542803123253912561466729^(1/3) = 895548862009. Kto nie wierzy, może sprawdzić (i to nawet na kalkulatorze). Szczególnie trudno jest ustalić środkowe cztery cyfry 4886. Trudność sprawia nie tylko długość pierwiastkowanej liczby, ale także fakt, że wynik jest iloczynem tylko dwóch różnych liczb pierwszych, bowiem 895548862009 = 593587·1508707.
W latach 70. i 80. XX wieku inny holenderski geniusz w zakresie rachunków - Willem Klein - dokonywał w pamięci obliczeń np. pierwiastka stopnia 73 z liczby 500-cyfrowej, ale w tych wypadkach wyniki były znacznie mniejszymi liczbami. Wynik 12-cyfrowy otrzymany przez Boumana postawił poprzeczkę na znacznie wyższym poziomie trudności. Co ciekawe, część wykorzystanego przez siebie algorytmu Klein nauczył się właśnie od Boumana.
Poprzez publiczne bicie rekordów rachunkowych Bouman chce zwrócić uwagę głownie młodych ludzi na wielką wagę sprawności w rachunkach pamięciowych. Jego rada jest następująca: Take your calculator and throw it in the garbage. Otherwise you'll become as lazy as a sloth and as stupid as a log. (ze względu na trudną do przetłumaczenia grę słów, pozostawiamy tę wypowiedź w oryginale).
Okazuje się, że szeroko nagłośniony sukces Boumana dał efekty i przyczynił się do zaostrzenia apetytów konkurentów. Już 10 dni później (30 V 2022) niespełna 11-letni Kaloyan Geschev z Bułgarii - zwycięzca bułgarskiej edycji programu "Mam talent" w finale tego programu próbował pobić należący do Willema Boumana rekord (z 2020 roku) w rozkładaniu liczb 5-cyfrowych na sumę czterech kwadratów (10 przykładów w 4 minuty 16 sekund). Próba się nie powiodła, Kaloyan pomylił się w jednym przykładzie, ale jego zdolności rachunkowe zrobiły na publiczności i jurorach wielkie wrażenie. Tu są dostępne nagrania z programu:
- https://www.youtube.com/watch?v=3kuknT-194Q - I runda
- https://www.youtube.com/watch?v=pVZIdzcMsKc - półfinał
- https://www.youtube.com/watch?v=xYcaWtfxmZk - finał
Więcej informacji o Willemie Boumanie można znaleźć tutaj: https://kurzelinks.de/lfzu
