Rohe Awards w Muzeum Architektury

termin:
Made in Europe (lata 1988-2013) 16 I - 13 III 2016
Mies van der Rohe Award 2015 (lata 2014-2015) 15 II - 27 III 2016

miejsce:
Muzeum Architektury
ul. Bernardyńska 5,
50-156 Wrocław
www.ma.wroc.pl

Wystawa Made in Europe podsumowuje 25 lat istnienia najbardziej prestiżowej nagrody Unii Europejskiej w dziedzinie architektury współczesnej - Mies van der Rohe Award. Przyznawana jest ona od 1988 roku co 2 lata przez Fundację im. Miesa van der Rohe w Barcelonie i Komisję Europejską. Wystawa ta była dotychczas prezentowana jedynie podczas Biennale Sztuki Współczesnej w Wenecji w 2014 roku oraz w ramach Urban Space Art Season w 2015 roku w Szanghaju. Ekspozycja przedstawia 150 modeli architektonicznych wyróżnionych prac oraz dokumentację około 3000 projektów nominowanych do nagrody w latach 1988-2013, czyli największych (choć często mało znanych) pereł współczesnej architektury w Europie. Ich dokumentacja składa się ze szkiców, zdjęć, planów, map i informacji technicznych na 160 metrach płótna rozpiętego na metalowej konstrukcji. Na kilku monitorach odtwarzane są filmy stanowiące multimedialny przewodnik po wystawie, pokazujące proces jej tworzenia, selekcję materiałów i koncepcję tworzenia osi czasu, na której zaznaczono wszystkie prezentowane projekty. Są też wywiady z laureatami nagród głównych i nagród specjalnych za najbardziej udany debiut oraz zestawienia statystyczne przedstawiające proces selekcji i geograficzne rozmieszczenie zgłaszanych projektów.

Proces nominowania do nagrody rozpoczyna się od selekcji krajowych. Organizacje zrzeszone w Radzie Architektów Europy oraz członkowie Komitetu Doradczego nagrody wybierają w każdym kraju 2-3 realizacje. Już to jest dla każdego architekta dużym wyróżnieniem. Międzynarodowe jury ocenia wybrane prace i tworzy listę ok. 35 finalistów. Te realizacje są zwiedzane "na żywo", a następnie podejmowana jest decyzja o przyznaniu nagrody głównej (60 000 euro) i nagrody za debiut (20 000 euro). Na liście polskich nominacji znalazły się do tej pory cztery realizacje z Wrocławia:

• budynek dydaktyczny PWr "Serowiec",
• dom handlowy "Renoma" po renowacji,
• siedziba Muzeum Współczesnego w odbudowanym bunkrze,
• węzeł przesiadkowy stacji Wrocław-Stadion.

Ten ostatni jako jedyny trafił do finału i jest prezentowany na wystawie razem z takimi projektami jak: 8-House w Kopenhadze, Torre Agbar w Barcelonie czy londyński "Ogórek". Z budynków dedykowanych kulturze warto wspomnieć paryski Instytut Świata Arabskiego, Kunsthaus w Grazu, Centrum Kongresowe w Lucernie, Kunsthal Koolhasa w Rotterdamie, berlińskie Muzeum Żydowskie i rzymskie Maxxi Museum (Narodowe Muzeum Sztuki XXI wieku). Z mniej oczywistych realizacji zaciekawić mogą też: skocznia narciarska w Bergisel, budynek BMW Welt z Monachium i Merceses-Benz Museum w Stuttgarcie, olbrzymi Metropol Parasol z Sewilli, nowy terminal londyńskiego Stansted Airport, targowisko miejskie w Celie na Słowenii, bar z boiskiem do koszykówki na kampusie uniwersyteckim w Utrechcie, park Miniatur w Antalyi, Wydział Matematyki Uniwersytetu w Lubljanie, hala targowa Santa Caterina w Barcelonie, centrum obsługi turystów na Grobli Olbrzyma w Bushmills czy słynny francuski Millau Bridge, a także Centrum Nauki "Phaeno" w Wolfsburgu, Neues Museum w Berlinie, Holenderski Instytut Dźwięku i Obrazu w Hilversum i hala sportowa Majori w Jurmali - żeby wymienić najciekawsze budynki odwiedzone w czasie wycieczek wrocławskich nauczycieli w projekcie "Poznajemy matematyczną Europę".

Druga odsłona wystawy Mies van der Rohe Award 2015 prezentuje prace wyróżnione w latach 2014-2015, przy czym w 2015 roku nagrodę główną po raz pierwszy w historii otrzymał obiekt zrealizowany w Polsce - Filharmonia Szczecińska - dzieło duetu architektów Alberto Veigi z Hiszpanii i Fabrizio Barozziego z Włoch. Ponadto na „krótkiej liście” wyróżnionych w tej edycji znalazły się dwa inne polskie projekty: kompleks Muzeum Śląskiego w Katowicach na terenie dawnej kopalni Warszawa zaprojektowany w austriackiej pracowni Riegler Riewe Architekten oraz budynek Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie zrealizowany według projektu fińskiego architekta Rainera Mahlamäkiego.

Wyróżnione w ostatniej edycji konkursu obiekty zostały zaprezentowane na wielkoformatowych zdjęciach, szkicach oraz modelach. Uzupełnieniem są filmy przedstawiające te realizacje oraz ich twórców.

Nowy gmach Filharmonii Szczecińskiej został wzniesiony w miejscu dawnego budynku Konzerthaus uszkodzonego podczas radzieckich nalotów w czasie II wojny światowej. Nowoczesna i dynamiczna bryła budynku silnie kontrastuje ze śródmiejską zabudową, także biała barwa odcina się od otoczenia. Szklana elewacja jest podświetlana od wewnątrz i pozwala na tworzenie iluminacji po zmierzchu. Wnętrze jest także zdominowane przez biel, z wyjątkiem sal koncertowych – czarnej i złotej z bogatą geometryczną ornamentyką budującą walory akustyczne.

Nawiązując do historii miejsca, Muzeum Śląskie niemal w całości umieszczone jest pod ziemią. Na powierzchni widoczne są jedynie szklane sześcienne konstrukcje mieszczące infrastrukturę i zapewniające dopływ światła dziennego do ekspozycji.

Także projekt Muzeum Historii Żydów Polskich Polin wykorzystuje minimalistyczną, geometryczną bryłę. Wejście ma kształt hebrajskiej litery taw, od której zaczynają się w tym języku słowa „kultura” i „historia”.

Wrocławskiej wystawie towarzyszą spotkania z projektantami wyróżnionych w konkursie obiektów zrealizowanych w Polsce oraz dyskusje na temat kondycji współczesnej europejskiej architektury (21 I, 11 II 2016, godz. 18:00).