Turniej Młodych Fizyków (XXXVII)

Data ostatniej modyfikacji:
2024-08-4
Autor: 
Magdalena Siankowska
studentka matematyki i fizyki UWr
Organizator: 


Polskie Towarzystwo Fizyczne
biuro: ul. Pasteura 5, pok. 4.56 (IV p.) Warszawa
korespondencja: ul. Hoża 69, 00-681 Warszawa
http://www.ptf.net.pl

Komitet Organizacyjny:
e-mail tmf@tmf.org.pl
strona domowa Turnieju

Komitety regionalne:

  • Zakład Nauczania Fizyki
    Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Wrocławskiego
    pl. Borna 9, 50-204 Wrocław
    e-mail: TMF.Wroclaw@ifd.uni.wroc.pl
  • Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk
    al. Lotników 32/46, 02-668 Warszawa
    tel. 22 843 0926
    e-mail: tmf@ifpan.edu.pl

 

Terminy: 

etap korespondencyjny do 20 I 2025
Półfinał krajowy III 2025 Wrocław, (Instytut Fizyki Doświadczalnej UWr)
finał krajowy IV 2025 Warszawa (Instytucie Fizyki PAN)
finał międzynarodowy VI-VII 2025

 

Są to drużynowe zawody uczniów szkół średnich organizowane pod auspicjami Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Różnią się od Olimpiady Fizycznej bardziej problemowym i badawczym charakterem zadań. Zespoły szkolne opracowują opisy i rozwiązania zadanych problemów najpierw w formie pisemnej, a później w formie referatów i publicznej obrony podczas dyskusji nad przedstawionymi rozwiązaniami. Turniej ma formę przypominająca tradycyjny mecz matematyczny. Uczestniczą w nim drużyny pięcioosobowe, ale praca w szkole może być prowadzona przez więcej osób. Spośród członków najlepszych drużyn wyłonionych w czasie trzech etapów krajowych tworzona jest dryżuna na turniej międzynarodowy, rozgrywanym w języku angielskim.

Szczegółowy regulamin i zadania z bieżącej edycji oraz wyniki zawodów i zadania z ubiegłych lat są dostępne na stronie www organizatora.

 

Historia: 

Turniej Młodych Fizyków organizowany jest w Polsce od 1989 roku w powiązaniu z Międzynarodowym Turniejem Młodych Fizyków (International Young Physicists’ Tournament - IYPT), który organizowany jest od 1988 roku w ponad 30 krajach (aktualnie 38). W zawodach krajowych wyłaniana jest drużyna reprezentująca Polskę w turnieju międzynarodowym. W latach 2002 oraz 2004 polska drużyna zajęła I miejsce, a w roku 2003 - II miejsce. Od roku 2010 wprowadzono medale (złote dla finalistów turnieju oraz srebrne i brązowe dla drużyn z górnej połowy stawki) oraz puchar dla zwycięskiej drużyny. W latach 2014 i 2015 oraz 2022 i 2024 polska drużyna zdobyła złoty medal, a w roku 2023 zajęła I miejsce, zdobywając puchar. Łącznie Polska w turnieju międzynarodowym zdobyła 10 razy złoty medal, 5 razy srebrny i 18 razy brązowy.

Pierwsze sześć Turniejów odbyło się w Rosji (do 1991 roku ZSRR). Kolejne były organizowane w następujących krajach:

  • 1994 – Groningen (Holandia)
  • 1995 – Spała (Polska)
  • 1996 – Kutaisi (Gruzja)
  • 1997 – Cheb (Czechy)
  • 1998 – Donaueschingen (Niemcy)
  • 1999 – Wiedeń (Austria)
  • 2000 – Budapeszt (Węgry)
  • 2001 – Espoo (Finlandia)
  • 2002 – Odessa (Ukraina)
  • 2003 – Upsala (Szwecja)
  • 2004 – Brisbane (Australia)
  • 2005 – Winterthur (Szwajcaria)
  • 2006 – Bratysława (Słowacja)
  • 2007 – Seul (Korea Południowa)
  • 2008 – Trogir (Chorwacja)
  • 2009 – Tianjin (Chiny)
  • 2010 – Wiedeń (Austria)
  • 2011 – Teheran (Iran)
  • 2012 – Bad Saulgau (Niemcy)
  • 2013 – Tajpej (Tajwan)
  • 2014 – Shrewsbury (Wielka Brytania)
  • 2015 – Nakhon Ratchasima (Tajlandia)
  • 2016 – Jekaterynburg (Rosja)
  • 2017 – Singapur (Singapur)
  • 2018 – Pekin (Chiny)
  • 2019 – Warszawa (Polska)
  • 2021 – Kutaisi (Gruzja)
  • 2022 – Timisoara (Rumunia)
  • 2023 – Murree (Pakistan)
  • 2024 – Budapeszt (Węgry)

 

Skrót regulaminu: 
  • Turniej składa się z trzech etapów.
  • I etap jest korespondencyjny. Drużyny opracowują rozwiązania dowolnych dziesięciu zadań z podanej listy i przesyłają je do wybranego regionalnego komitetu organizacyjnego. W przypadku gdy z danej szkoły uczestniczy w turnieju kilka drużyn, muszą one wybrać ten sam komitet regionalny.
  • Rozwiązanie każdego zadania powinno być napisane na osobnych kartkach. Nie może przekraczać 6 stron formatu A4 (wliczając rysunki i wykresy). Prace powinny być przygotowane zgodnie z instrukcją zamieszczoną na stronie internetowej organizatora konkursu oraz opatrzone nazwiskami autorów i nazwą szkoły.
  • II etap ma formę właściwego turnieju. Odbywa się równoległe w kilku miastach (ostatnio we Wrocławiu i w Warszawie). Polega na publicznej prezentacji rozwiązań poszczególnych zadań i dyskusji nad nimi.
  • Każdy przedstawiciel drużyny występuje kolejno w roli: referenta (w ciągu 10 minut przedstawia skrótowo rozwiązanie zadanego problemu, ewentualnie demonstruje doświadczenia), oponenta (przez 5 minut analizuje krytycznie referat innej drużyny, wytykając wszystkie słabe punkty) i recenzenta (przez 3 minuty podkreśla, co było najważniejsze w referacie recenzenta oraz najcelniejsze w krytyce oponenta).
  • Wystąpienia podlegają ocenie jury, w którym zasiadają pracownicy naukowi.
  • Tematy do referowania dla drużyny są wybierane przez przeciwników z pełnej listy zadań (nie tylko 10 opracowanych przez daną drużynę). Pięć razy można prosić o zmianę tematu.
  • Finał turnieju z udziałem najlepszych drużyn z zawodów półfinałowych jest rozgrywany w Instytucie Fizyki PAN w Warszawie. Językiem obowiązującym jest wtedy angielski. Przebieg rozgrywki jest taki sam, jak w II etapie.
  • Do 2012 roku na turnieju międzynarodowym reprezentowała Polskę zwycięska drużyna wraz z nauczycielem. Od roku 2013 reprezentacja kraju może być wybierana była sposród członków trzech najlepszych drużyn.

 

Przykładowe zadania: 

1. Żarówka
Bezpośrednio po włączeniu żarówki do sieci występuje znaczny impuls prądu. Zaproponuj wyjaśnienie teoretyczne tego zjawiska i zbadaj je doświadczalnie.

2. Slinky
Zawieś sprężynę "slinky" w położeniu pionowym i pozwól jej swobodnie opaść. Zbadaj charakterystykę swobodnego spadku tej sprężyny.

3. Strumienie wody
Co daje się zaobserwować, gdy dwa strumienie wody zderzają się pod różnymi kątami?

4. Sprężysta nić
Przewlecz nić przez dziurki w guziku, jak na rysunku. Przez pociąganie nici można guzik wprowadzić w ruch obrotowy. Daje się przy tym odczuć pewną sprężystość nici. Wyjaśnij sprężyste właściwości tego układu.

5. Kaskada wodna
Umieść pofałdowaną rurę na pochyłości. Pozwól wodzie płynąć przez rurę, a następnie ostrożnie zatrzymaj jej przepływ. Zbadaj zachowanie się tego układu, gdy do rury będzie wkraplana woda.

Powrót na górę strony