Happy Cubes

Łamigłówka, jak sama nazwa wskazuje, to zadanie wymagające sporego wysiłku od... głowy i nadwyrężania jej czasami do granic możliwości, grożących jej ... połamaniem! W odróżnieniu od zadań teoretycznych (choć czasami i tu ten termin się pojawia), łamigłówkami zwykło się nazywać problemy dotyczące zagadnień bardzo "namacalnych" i praktycznych.

Prezentujemy jedną z ciekawszych zabawek intelektualnych - Happy Cubes (kostki szczęścia), która szczególnie rozwijają wyobraźnię geometryczną (płaską i przestrzenną jednocześnie) u dużych i małych użytkowników. Jest także świetnym pretekstem do zadawania ciekawych matematycznych pytań.

Łamigłówki HAPPY zostały zaprojektowane przez belgijskiego wynalazcę i kosmologa Dirka Laureyssensa i opatentowane w 1986 roku. Pierwsze modele opracowywał prawie dwa lata, wykonując w tym czasie około 7500 różnych elementów z kolorowej pianki. Obecnie dostępne są 24 łamigłówki podzielone na 4 kategorie wg stopnia trudności (w każdej kategorii jest 6 łamigłówek, które również uporządkowano ze względu na trudność).

Dostępne kategorie:

• Little Genius (mały geniusz) - wersja z dwukolorowej pianki, dla najmłodszych (od 3 do 7 lat),
• Happy Cube (wesoły sześcian) - wersja standardowa (powyżej 5 lat),
• Profi Cube (sześcian dla profesjonalistów) - wersja o podwyższonym stopniu trudności (powyżej 7 lat),
• Marble Cube (marmurowy sześcian) - wersja najtrudniejsza (powyżej 9 lat).

Na punkcie łamigłówek HAPPY oszalała Europa Zachodnia (kupiła je np. ponad 1/3 Duńczyków, w Holandii zostały "Zabawką Lata 1990", w Wielkiej Brytanii otrzymały tytuł "Najbardziej Polecanej Zabawki 1991", w 1992 roku reprezentowały Belgię na wystawie światowej EXPO w Sewilli itp.). W 1994 r. Wolny Uniwersytet w Brukseli przeprowadził badania nad ich wpływem na rozwój dzieci. Okazało się, że te "bawiące" się łamigłówkami osiągały wyraźnie lepsze wyniki w szkole, szczególnie w zakresie przedmiotów ścisłych.

O co chodzi w tym "cudzie"?

Z piankowych elementów każdej z łamigłówek należy złożyć sześcian. Jak to wygląda w praktyce można zobaczyć tutaj.
Kiedy to już się uda, trzeba elementy włożyć z powrotem na płasko do ramki, co jest czasem nawet trudniejsze. Mając do dyspozycji komplet z jednej kategorii można zbudować np. 6 sześcianów o różnokolorowych ścianach (każda inna), wieże z dwóch lub trzech kostek, sześcian o dłuższej krawędzi, przestrzenny krzyż i wiele innych form. Można też łączyć elementy z różnych kategorii. Istnieje ponad 6800 kombinacji 36 różnych elementów samej tylko kategorii Happy Cube.

Jednak nie chodzi o to, aby zbudować z tych klocków coś niezwykłego pod względem kształtu. Wyzwanie polega na tym, aby skonstruować konkretny, wybrany kształt.

Istnieje także zestaw czterech łamigłówek dla bardzo małych dzieci - Baubox (3-5 lat) oraz zestaw sześciu łamigłówek kategorii Happy Cubes, tyle że w skali 1:2 - tzw. Micro Cubes. Bardzo trudną łamigłówką jest zestaw Space Puzzle do układania dwunastościanu foremnego (jako jedyny ma ściągawkę dla mało wytrwałych). Jego elementy można łączyć z elementami kategorii Happy Cubes.

Łamigłówki HAPPY należą do tzw. łamigłówek powtarzalnych . Rozwiązując je, nie sposób zapamiętać kolejnych ruchów i każda następna próba jest takim samym wyzwaniem. Dopiero dłuższy trening daje efekty. I o to właśnie chodzi: ćwiczy koncentrację, zmysł obserwacji, logikę myślenia i wyobraźnię przestrzenną, u młodszych dzieci wzmacnia funkcjonalność koordynatora wzrokowo-ruchowego i ogólną sprawność manualną.

Matematyczne preteksty:

Łamigłówki HAPPY można też z powodzeniem wykorzystać w szkole, gdyż stanowią pretekst do zadawania ciekawych pytań. Można zapytać np.:

• Czy jest jakiś związek między grubością pianki a długością krawędzi sześcianu, który z niej powstaje?
• Jaka jest objętość "pustki" wewnątrz sześcianu?
• Jaka jest długość linii "wycinającej" z płaskiej pianki sześć elementów łamigłówki?
• Jaka jest objętość sześciu elementów łamigłówki?
• ??? Może sami dopiszecie dalsze pytania?