czerwiec 2022

Zad. 1. Są to pytania problemowe wzorowane na słynnych pytaniach włoskiego fizyka-noblisty noblisty Enrico Fermiego, który lubił takie nietypowe pytania stawiać i rozwiązywać. Pytania Fermiego są intrygujące, zaskakujące, a czasem nawet wydają się niedorzeczne. Do ich rozwiązania potrzebne jest zdobycie wiedzy o jakiejś realistycznej sytuacji oraz oszacowanie lub obliczenie rozmaitych wielkości. To, jakie dane będą potrzebne i jakie obliczenia na nich wykonać, nie są oczywiste. Takie zadanie może być adresowane do uczniów w dowolnym wieku, gdyż każdy może je rozwiązywać inaczej, na własnym poziomie matematycznego zaawansowania. Rozbudzają wyobraźnię, uczą kreatywnego myślenia, można się z nich dowiedzieć ciekawych faktów, pobudzających do poznania otaczającego nas świata. Ze względu na realistyczne dane takie problemy często rozwiązuje się z użyciem kalkulatora i dlatego pytania Fermiego często pojawiają się na Portalu w lidze kalkulatorowej, np. w czerwcu 2022 było to pytanie o koszt rocznego kształcenia w szkole jednego ucznia w Polsce.

Pytania Fermiego można wykorzystać w procesie dydaktycznym jako:

• oryginalne otwarcie lekcji na nowy temat,
• wdzięczny materiał do wspólnego główkowania w grupach,
• frapujące zajęcie dla nudzących się uczniów, którzy szybciej poradzili sobie z innymi zadaniami niż ich koleżanki i koledzy z klasy,
• nieszablonową pracę domową stanowiąc wprowadzenie do nowego tematu lub podsumowanie przerobionego działu,
• jednorazowy lub cykliczny konkurs (klasowy lub ogólnoszkolny).

Zad. 2. Metody zaczerpnięte z dydaktyki nauczania języków obcych można stosować w nauczaniu matematyki głównie przy wprowadzaniu i utrwalaniu terminologii matematycznej (logogryfy, krzyżówki, rebusy, szarady). Ponadto przy wprowadzeniu nowego tematu można wykorzystać storytelling, np. opowiadając anegdoty i gawędy historyczne związane z jakimś uczonym, twierdzeniem lub odkryciem.

Zad. 3. Nie każde zadanie nadaje się do rozwiązywania, pracując w grupach. Zadanie takie powinno:

• umożliwiać rozwiązanie różnymi metodami (każdej grupie można zasugerować inną metodę i na koniec je porównać), np. wyprowadzenie kilku równoważnych wzorów na n-tą liczbę sześciokątną.
• mieć wielowariantową treść, choć analogiczne rozwiązanie w każdym przypadku (każda grupa rozwiązuje inny wariant zadania, dochodząc do różnych faktów tą samą metodą, na koniec wystarczy zebrać odkryte fakty, nie powtarzając analogicznego rozumowania), np. zbadanie nierówności między różnymi średnimi.
• umożliwiać fragmentaryzację (każda grupa może rozwiązać inną część zadania, a na koniec uzyskane wyniki zebrać w pełne rozwiązanie jakiegoś złożonego problemu), np. zbadanie przebiegu zmienności funkcji i naszkicowanie jej wykresu.