Zad. 1. Poniżej podano wyrażenia w języku suahili wraz z ich tłumaczeniami na polski (ny brzmi w przybliżeniu jak polskie ń).
| ninasoma – czytam mnafanya – robicie mjakunywa – już wypiliście nile – tak, bym mógł zjeść msome – tak, byście mogli przeczytać hutoki – nie pochodzisz z nitakula – zjem mnatoka – pochodzicie z sili – nie jem sijafika – jeszcze nie dojechałem hatusomi – nie czytamy sitoki – nie pochodzę z |
tunakunywa – pijemy hatunywi – nie pijemy unakuja – przychodzisz hutasoma – nie przeczytasz hamtafika – nie przyjedziecie nitasoma – przeczytam mtafanya – zrobicie hatujafika – jeszcze nie dojechaliśmy hamjafanya – jeszcze nie zrobiliście ujasoma – już przeczytałeś ninakula – jem tufanye – tak, byśmy mogli zrobić |
A. Przetłumacz na polski: uje, sisomi, tutakuja.
B. Przetłumacz na suahili: nie przychodzisz; tak, bym mógł dojechać; jeszcze nie wypiłeś.
Zad. 2. Poniżej podano działania zapisane przy użyciu liczebników języka mandżurskiego (bliskiego wymarciu języka z północno-wschodnich Chin). W zadaniu nie ma mnożenia przez 1.
- juwan juwe + jakvn = 20
- juwan duin + nadan = 21
- gvsin – jakvn = 22
- gvsin ilan – juwan = 23
- juwan juwe × juwe = 24
- juwan + tofohon = 25
- uyun + juwan nadan = 26
- juwan ilan + juwan duin = 27
- juwan duin × juwe = 28
- orin + uyun = 29
- tofohon × juwe = 30 = orin + juwan
Podaj mandżurskie liczebniki oznaczające: 10, 15, 20, 29 i 30.
Zad. 3. Jaką uporządkowaną serię liczebników usunięto z tego zdania? Podaj jego pełną formę.
LE WYMAŁ Z TYCH S.
Ułóz sensowne zdanie (nie polegające na wymienianiu kolejnych liczb) zawierające jak najdłuższą uporządkowaną serię liczebników.
W tym miesiącu punkty zdobyli:
- 2,75 pkt. - Daria Bumażnik (studentka chemii i toksykologii sądowej na UWr), Krzysztof Danielak (student informatyki przemysłowej na PWr), Krystyna Lisiowska (redaktor z Warszawy),
- 2,5 pkt. - Alicja Molitorys (flecistka z Katowic), Adam Stachelek SP 301 Warszawa, Marzena Wąsiewicz (gospodyni domowa z Kajetan),
- 2,25 pkt. - Justyna Gręda I LO Kraków,
- 2 pkt. - Wojciech Tomiczek (inżynier z Lipowej),
- 1,75 pkt. Mateusz Adamkiewicz X LO Toruń,
- 1 pkt. - Iwona Pustułka I LO Kraków,
- 0,75 pkt. - Jakub Leśkiewicz I LO Kraków.
Po pięciu miesiącach trwania Ligi w czołówce znajdują się:
- 14,5 pkt. - Marzena Wąsiewicz,
- 13,75 pkt. - Krystyna Lisiowska,
- 13,5 pkt. - Daria Bumażnik,
- 12,75 pkt. - Krzysztof Danielak,
- 12,25 pkt. - Mateusz Adamkiewicz,
- 12 pkt. - Justyna Gręda,
- 11,75 pkt. - Alicja Molitorys, Wojciech Tomiczek,
- 11,5 pkt. - Iwona Pustułka,
- 10,4 pkt. - Adam Stachelek.
Zad. 1. A. uje – tak, byś mógł przyjść; sisomi – nie czytam; tutakuja – przyjdziemy
B. nie przychodzisz – huji; tak, bym mógł dojechać – nifike; jeszcze nie wypiłeś - hujakunywa.
Morfemy NI, U, TU, M oznaczają odpowiednio 1. os. l.poj, 2. os. l.poj, 1. os. l.mn, 2. os. l.mn. Morfem NA oznacza czas teraźniejszy (pomija się go przy tworzeniu przeczeń); JA – czas przeszły (perfekt); TA – czas przyszły. W przypadku niektórych form przekształceniom podlega samogłoska wygłosowa: z A na E w formach oznaczających ‘tak, by- (-m, -ś itd.) mógł’ oraz z A na I w przeczeniu w czasie teraźniejszym (przy czym każde przeczenie wymaga także dodania morfemu w pozycji prefiksu (przed wyrazem) w postaci h- (przed samogłoską) lub ha- (przed spółgłoską). Czasowniki jednosylabowe (ja, nywa, la), o ile występują w formach twierdzących, wymagają wstawienia przed nimi morfemu KU. W formach zaprzeczonych 1. os. l.poj. zamiast połączenia HANI stosuje się morfem SI (‘ja nie’).
Zad. 2. 10 – juwan, 15 – tofohon, 20 – orin, 29 – orin uyun, 30 - gvsin.
Ponieważ nie możemy być pewni, czy w mandżurskim stosowany jest system dziesiętny, warto zacząć np. od zwrócenia uwagi na działania juwan duin x juwe = 28 oraz juwan juwe x juwe = 24. 28 może odpowiadać mnożeniu 2 x 14 lub 4 x 7, natomiast 24 – mnożeniu 2 x 12, 3 x 8 lub 4 x 6. Dzięki elementowi wspólnemu (2 – juwe) ustalamy, że juwan duin to 14, a juwan juwe – 12. Ustalone w ten sposób odpowiedniki liczbowe pozwolą odszyfrować pozostałe wartości.
Zad. 3. Usunięte liczebniki to kolejno: dwie, trzy, cztery, pięć. Oryginalne zdanie to LEDWIE WYTRZYMAŁ CZTERY Z TYCH SPIĘĆ. Przykłady z większą liczbą liczebników:
- JEDNOrożec z oDWAgą paTRZYł na DZIEWIĘŚsiły w STOlicy. (5)
- Na sZEROkiej PÓŁce leżały: JEDNOczęściowy kostium, jeDWAbny szal, plan KęTRZYna, smyCZ, TERYlenowy głośnik i parę zaPIĘĆ do nart, czyli dowody morDU ŻOny. (8)
- NieJEDEN oDWAla zadanie, TRZYmając CZTERY z rozPIĘĆ i dostaje SZEŚĆset SIEDEMdziesiąt OSIEM STOtinek. (9)
- Ty JEDEN możesz poDWAjać stawkę, TRZYmając CZTERY asy, ale naPIĘĆ już dość, bo SZEŚĆ milionów nieSIE DEMoniczny strach, którego pokłOSIEM może być DZWIEWIĘĆ wrót! (9)
- Za szcZEROść, poJEDNAnie i oDWAgę oTRZYmali CZTERY medale bez przyPIĘĆ na SZEŚĆsetlecie SIEDEMnastej ulicy BoSTOnu. (9)
- JEDNAkowoż w PaDWIE TRZYmają CZTERYsta zaPIĘĆ SZEŚĆdziesięcioletnich od SIEDEMnastowiecznych kontuszy z łOSIEM i DZIEWIĘĆsiłem. (9)
- JEDNAk naDWAga uTRZYmuje się w CZWARTEk i PIĄTEk SZÓSTEgo i SIÓDMEgo dnia diety z łosOSIEM i DZIEWIĘĆsiłem. (9)
- JEDNAKże za oDWAgę oTRZYmali CZWARTAcy w PIĄTEk SZEŚĆ SIEDEMnastowiecznych pędzli z włOSIEM i DZIEWIĘĆ złotych pięćDZIESIĄTEk ważących JEDENAŚCIE gramów. (11)
Do zaliczenia zadania liczebniki musiały mieć poprawne formy. Będne były np. OŚMIOrnica, OŚMIOkrotny, DWÓJka.
Tradycja bożo-narodzeniowych jarmarków we Wrocławiu sięga XVI wieku. Jedną z ich atrakcji bywała dawniej "legnicka bomba". Co to było? 
