Zad. 1. Poniżej podano archaiczne liczebniki tureckie - formy z VIII wieku oraz z X wieku.
VIII wiek | X wiek | |
12 | iki yegirmi | on artukï iki |
24 | tört otuz | yegirmi artukï tört |
36 | altï kïrk | otuz artukï altï |
51 | bir altmïš | ällig artukï üč |
65 | beš yetmiš | altmïš artukï beš |
A. Podaj, jak brzmiały w VIII wieku i w X wieku liczebniki odpowiadające liczbom 32, 44 i 55.
B. Wyjaśnij, na czym polega różnica w budowie liczebników używanych w VIII wieku i w X wieku?
Zad. 2. Poniżej podano dwanaście nazw państw i terytoriów oraz - w przypadkowej kolejności - ich japońskie odpowiedniki zapisane katakaną (podsystemem pisma używanym w języku japońskim m. in. do zapisywania zapożyczeń). Nazwom polskim towarzyszy transliteracja zapisów w katakanie, czyli odwzorowanie tych zapisów za pomocą alfabetu łacińskiego (gdzie ī oraz ō to długie samogłoski).
a) Albania (arubania), b) Grenlandia (gurīnrando), c) Madagaskar (madagasukaru),
d) Etiopia (echiopia), e) Paragwaj (paraguai), f) Luksemburg (rukusenburuku),
g) Islandia (aisurando), h) Boliwia (boribia), i) Singapur (shingapōru),
j) Afganistan (afuganisutan), k) Belgia (berugī), l) Wenezuela (benezuera)
I) マダガスカル, II) ルクセンブルク, III) パラグアイ, IV) シンガポール,
V) ベルギー, VI) ベネズエラ, VII) ボリビア, VIII) アルバニア,
IX) アフガニスタン, X) グリーンランド, XI) アイスランド, XII) エチオピア
A. Dopasuj nazwy państw do ich odpowiedników zapisanych katakaną.
B. Podaj polskie nazwy następujących krajów:
a) エクアドル, b) ペルー, c) ポルトガル, d) バチカン, e) スリランカ.
Aby dodatkowo powiększyć znaki na ekranie, wciśnij klawisze CTRL i PLUS. Aby wrócić do stanu wyjściowego, wciśnij CTRL i ZERO.
Zad. 3. Rodzina Smakoszyńskich ma dość nietypowe zwyczaje żywieniowe. Każdy jej członek je tylko produkty, których nazwy zostały zapożyczone do polszczyzny z jednego języka. Poniżej podano nazwy produktów, jakie znalazły się ostatnio w koszyku z zakupami Smakoszyńskich. Podziel zawartość koszyka między trzech członków rodziny i podaj, o jakie języki chodzi.
keks, krokiety, frytki, kartofle, makrela, czipsy, cukier, pumpernikiel, krewetki, pikle, marmolada
Wyniki:
Zadania kwietniowe nie były trudne, ale łatwo było o pomyłkę. Ponadto nie wszyscy zawodnicy podali wyczerpujące wyjaśnienie w zadaniu 1B. W efekcie 3 punkty zdobyła jedynie Krystyna Lisiowska - redaktor z Warszawy. Natomiast po 2,5 pkt zdobyli: Mieszko Baszczak z SP 301 w Warszawie, Daria Bumażnik z II LO w Jeleniej Górze, Krzysztof Danielak z I LO w Jeleniej Górze, Kamil Krakowiecki - student anglistyki na Uniwersytecie Śląskim i Sebastian Łątka z XIII LO we Wrocławiu. Z kolei 2 pkt zdobyła Magdalena Kozłowska - matematyk z Mielca, którą witamy wśród uczestników Ligi Lingwistycznej. Pozostali zawodnicy zdobyli poniżej 2 pkt.
Czołówkę Ligi Lingwistycznej stanowią (z punktami na 21 możliwych): Daria Bumażnik i Krystyna Lisiowska (18), Kamil Krakowiecki (17,5) oraz Krzysztof Danielak (16,5), ale kolejni zawodnicy depczą im po piętach!
Odpowiedzi:
Zad. 1. A.
VIII wiek | X wiek | |
32 | iki kïrk | otuz artukï iki |
44 | tört ällig | kïrk artukï tört |
55 | beš altmïš | ällig artukï beš |
B. Budowę podanych liczebników można w uproszczeniu przedstawić następująco:
VIII wiek | X wiek | |
32 | dwa z czterdziestki | 30 i 2 |
44 | cztery z pięćdziesiątki | 40 i 4 |
55 | pięć z sześćdziesiątki | 50 i 5 |
YX | X jedności z następnej dziesiątki (czyli z Y+1) | bieżąca dziesiątka (czyli Y) i X jedności |
Zjawisko zaznaczania faktu "naruszenia kolejnej dziesiatki" występuje współcześnie w rachubie czasu np. w jezyku rosyjskim. Mówimy:
- 1:15 четверть второго (kwadrans z drugiej)
- 3:15 четверть четвëртого (kwadrans z czwartej)
- 12:30 половина первого (połowa z pierwszej)
- 4:30 половина пятого (połowa z piątej)
- 7:10 десять минут восьмого (dziesięć z ósmej)
- 8:25 двадцать пять минут девятого (25 z dziewiątej).
Także po polsku (zwłaszcza na kresach) mówiło się np. kwadrans na
trzecią (co oznaczało 2:15) lub trzy kwadranse na siódmą (co oznaczało 6:45).
Zad. 2. A. I-c, II-f, III-e, IV-i, V-k, VI-l, VII-h, VIII-a, IX-j, X-b, XI-g, XII-d
B. a) Ekwador (ekuadoru), b) Peru (perū), c) Portugalia (porutogaru), d) Watykan (bachikan), e) Sri Lanka (suriranka)
Sylabę TO odtwarzamy z DO (ド) – analogicznie do タ(TA)/ダ(DA), ス(SU)/ズ(ZU), カ(KA)/ガ(GA), ク(KU)/ グ(GU), gdzie dodanie diakrytu zbudowanego z dwóch kresek oznacza udźwięcznienie spółgłoski budującej sylabę. Wyjątkiem jest para P/B: sylabę PE (ペ) odtwarzamy z BE (ベ) – analogicznie do パ(PA)/ バ(BA) i ポ(PO)/ ボ(BO).
Zad. 3. Język niemiecki: kartofle, pumpernikiel, makrela, cukier; francuski: marmolada, krewetki, krokiety, frytki; angielski: czipsy, keks, pikle.