Drążąc temat (3)

Data ostatniej modyfikacji:
2010-11-16
Autor: 
Krzysztof Omiljanowski
pracownik IM UWr
Poziom edukacyjny: 
gimnazjum
szkoła średnia z maturą
szkoła profilowana zawodowa
Dział matematyki: 
geometria przestrzenna

Rozwiązywanie zadań często przypomina drążenie tunelu w litej skale. Bynajmniej nie dlatego, że idzie 'jak po grudzie', ale dlatego, że podobna jest radość z zobaczenia 'światełka w tunelu'! Wcześniej warto zobaczyć, jak drążyć tunele w sześcianie - Drążąc temat (1) oraz w piramidzie - Drążąc temat (2). Tym razem nadal będziemy drążyć tunele w piramidzie, ale z dwóch stron jednocześnie.

Rozważmy piramidę, czyli ostrosłup prawidłowy o podstawie kwadratowej, o boku a i o takiej wysokości H, że jego ściany boczne są trójkątami równobocznymi.

Rozgrzewka. Bez żadnych rachunków odpowiedz na poniższe pytania (podając uzasadnienia).

ZADANIE 1
Pod jakim kątem przecinają się przeciwległe krawędzie boczne:
   a)  pod kątem < 90o?    b)  pod kątem = 90o?    c)  pod kątem > 90o?

ZADANIE 2
Pod jakim kątem ściany boczne przecinają podstawę:
   a)  pod kątem < 60o?    b)  pod kątem = 60o?    c)  pod kątem > 60o?

ZADANIE 3
Pod jakim kątem przecinają się sąsiednie ściany boczne:
   a)  pod kątem < 90o?    b)  pod kątem = 90o?    c)  pod kątem > 90o?

 

Rysunek utworzono za pomocą programu C.a.R.

 

Na ścianach bocznych piramidy zaznaczono trójkąty jednokładne do nich w skali 1/2 względem środków tych ścian (czyli względem punktów przecięcia się środkowych).

ZADANIE 4
Czy suma pól tych czterech mniejszych trójkątów jest
   a)  mniejsza od     b)  równa      c)  większa od 
pola/polu podstawy piramidy?

 

Rysunek utworzono za pomocą programu C.a.R.

 

Pary mniejszych trójkątów położone na przeciwległych ścianach piramidy są wylotami dwóch tuneli wywierconych na wprost przez piramidę równolegle do jej podstawy. Te tunele krzyżują się w środku piramidy. Taki podwójny tunel nazwijmy d-tunelem.

Zastanówmy się, jak wygląda ten d-tunel.

ZADANIE 5
   a)  Jaki kształt ma podłoga d-tunelu? Jeśli jest wielokątem, to ile ma boków?
   b)  Ile ścian (poza podłogą) ma d-tunel?
   c)  Ile ścian czworokątnych ma d-tunel?
   d)  Ile ścian trójkątnych ma d-tunel?

Odpowiedzi zobaczysz na poniższym rysunku.

 

Rysunek utworzono przy użyciu programu C.a.R.

 

 

ZADANIE 6
   a)  Jakie jest pole podłogi d-tunelu?
   b)  Jakie jest łączne pole ścian (poza podłogą) d-tunelu?

 

Na poniższym rysunku można 'wyjąć' d-tunel z piramidy - przesuń do oporu suwak [więcej].
Można też zobaczyć pokolorowane ściany d-tunelu - przesuń pojawiający się suwak [kolory].

PROBLEM 7
   a)  Czy ściany d-tunelu są równoległe do ścian piramidy odpowiadających im kolorami?
   b)  Czy ściany d-tunelu (poza podłogą) są równoległobokami?

 

Rysunek utworzono za pomocą programu C.a.R.

 

 


 

Na poniższym rysunku można zmieniać wysokość piramidy.

PROBLEM 8*
Które z poprzednich odpowiedzi nie zmienią się, tzn. są niezależne od wielkości H?

 

Rysunek utworzono za pomocą programu C.a.R.

 

 


 

Na poniższym rysunku można zmieniać skalę jednokładności s, w której 'małe' trójkąty powstały ze ścian piramidy.

PROBLEM 9*
Które z poprzednich odpowiedzi nie zmienią się, tzn. są niezależne od wielkości s i H?

 

Rysunek utworzono za pomocą programu C.a.R.

 

 


 

Powrót na górę strony