Wystawa siedmiu cudów

miejsce:
Stary Ratusz, Sala Mieszczańska
Sukiennice 14/15, 50-106 Wrocław

termin:
luty - maj 2016
środa - sobota godz. 10–17
niedziela godz. 10–18
poniedziałek - wtorek nieczynne

ceny biletów:
normalny – 7 zł
ulgowy – 5 zł
szkolny – 1 zł
rodzinny – 10 zł
dzieci do lat 6 – bezpłatnie

strona domowa wystawy

Do 15 V 2016 we wrocławskim Ratuszu można zwiedzać wystawę "7 cudów Wrocławia i Dolnego Śląska" zorganizowaną w ramach Europejskiej Stolicy Kultury przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”. Jej kuratorami są Wojciech Mrozowicz (IH UWr) i Wojciech Kucharski (Pamięć i Przyszłość). Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Perełkami wystawy są m. in.: "Księga henrykowska", czyli kronika klasztoru cystersów w Henrykowie spisana w latach 1269–1310, zawierająca pierwsze udokumentowane na piśmie zdanie w języku polskim, złota bulla fundacyjna Uniwersytetu Wrocławskiego z 1702 roku z podpisem cesarza Leopolda I, a także "Nowa Księga Szkocka" wypożyczona z IM UWr, będąca powojenną, wrocławską kontynuacją tradycji matematyków ze Lwowa.

Tytułowe 7 cudów oznacza siedem obszarów kultury: krajobraz, język, sztukę, naukę, architekturę, religię i spotkanie. Każdy z tych obszarów jest reprezentowany na wystawie przez znakomite artefakty, będące spuścizną wielokulturowej historii Wrocławia i Dolnego Śląska wypożyczone z placówek muzealnych i naukowych Wrocławia, Warszawy, Berlina, Drezna, Kolonii, Karlsruhe, Marburga, Erkner, Norymbergi, Londynu i Los Angeles. Wiele eksponatów pochodzi ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego, a niektóre z kolekcji prywatnych. Poza zabytkami ważnymi dla kultury polskiej, są też te pochodzące z czasów, gdy dominowała na tym terenie kultura czeska, niemiecka lub żydowska. Celem wystawy jest ukazanie wkładu Wrocławia i całego regionu w europejską kulturę i naukę.

Eksponaty na wystawie są prezentowane w ciekawy sposób - zostały zamknięte w lustrzanej szkatule. Wchodząc do Sali Mieszczańskiej zwiedzający początkowo ich nie dostrzegają. Mogą to zrobić dopiero po przekroczeniu lustrzanej bariery i wejściu do wnętrza szkatuły. Najcenniejsze zabytki umieszczono w osobnych pomieszczeniach. Unikatową zawartość gablot uzupełniają interaktywne prezentacje i stanowiska edukacyjne. Pewnym minusem ekspozycji jest panujący półmrok, który czasem utrudnia dokładne przyjrzenie się cennym obiektom.

Wszystkie zdjęcia pochodzą ze strony internetowej UWr.

W tym dziale znajdziemy m.in.:

• oryginał wydawanego we Wrocławiu od 1670 roku (zatem jeszcze przed powstaniem w mieście uczelni wyższej) pierwszego na świecie czasopisma medyczno-przyrodniczniczego,
  Miscellanea Curiosa Medico-Physica Academiae Naturae Curiosorum sive Ephemerides Germanicae (czyli zbiór ciekawych rozpraw
  medyczno-przyrodniczych Akademii Badaczy Natury albo Dziennik Niemiecki) wydawane były we Wrocławiu do 1713 roku jako organ Akademii Osobliwości Natury założonej w Schweinfurcie w 1652. Akademia zrzeszała lekarzy, fizyków, chemików i biologów. Była pierwszym towarzystwem naukowym niezależnym od uniwersytetów. W gronie jej członków byli Karol Darwin, Albert Einstein i Maria Skłodowska-Curie. Towarzystwo to istnieje do dziś pod nazwą
  Niemiecka Akademia Badaczy Przyrody "Leopoldina" – Narodowa Akademia Nauk i ma siedzibę w Jenie. Pomysłodawcą, redaktorem i pierwszym wydawcą pisma był wrocławski lekarz Philipp Jacob Sachs von Löwenheim. Prezentowany na wystawie I tom pisma zawiera prace 40 autorów z całej Europy i 160 artykułów z dziedziny anatomii i patologii, fizyki i chemii oraz botaniki i zoologii. Na co dzień ponad 30 numerów tego periodyku przechowywanych jest w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej.

• złotą bullę fundacyjną Akademii Leopoldyńskiej (Aurea bulla fundationis Universitatis Wratislaviensis) wydaną 21 X 1702 roku w Wiedniu, sygnowaną przez cesarza Leopolda I,
  Było to zwieńczenie wieloletnich starań o utworzenie we Wrocławiu szkoły wyższej, która zainaugurowała działalność już 3 tygodnie po decyzji cesarza - 15 XI 1702 roku. Akt nie określał nazwy uczelni, ale precyzował jej przywileje, podobne do tych, jakie posiadały inne uniwersytety europejskie (w Paryżu, Bolonii, Wiedniu czy w Ołomuńcu). Do życia powołano magistrat akademicki, czyli zespół kierujący uczelnią. Akademia miała prawo do nadawania bakalariatu, licencjatu, magisterium i doktoratu, przyznano jej prawo posiadania insygniów, w tym pieczęci rektora i poszczególnych wydziałów. Bulla spisana jest po łacinie pismem kancelarskim stosowanym w oficjalnych dokumentach od czasów renesansu. Składa się z 12 pergaminowych kart z okładką obciągniętą purpurowym aksamitem. Na złoto-czarnych sznurach wisi pieczęć cesarska. Dokument jest własnością Biblioteki Uniwersyteckiej i na co dzień jest przechowywany w Oddziale Rękopisów.

• 2 tomy "Nowej Księgi Szkockiej " będącej zbiorem nierozwiązanych problemów i zagadek
  matematycznych, a stanowiącej wrocławską kontynuację lwowskiej "Księgi Szkockiej", powstałej podczas spotkań matematyków w kawiarni „Szkocka”,
  Przeniesienie idei "Księgi Szkockiej" na grunt wrocławski zainicjował prof. Edward Marczewski, jeden z założycieli wrocławskiej szkoły matematycznej. Pierwsze wpisy pochodzą z lipca 1946 roku. Dokonał ich prof. Hugo Steinhaus, który był także autorem ostatniego wpisu w księdze lwowskiej. "Nowa Księga Szkocka" była dostępna dla polskich i zagranicznych matematyków goszczących we Wrocławiu. Wpisano do niej ponad 960 problemów, tradycyjnie podając nagrodę fundowaną przez autora zadania dla osoby, która je rozwiąże. Nigdy nie były to nagrody finansowe, a raczej symboliczne upominki - od tabliczki prawdziwej czekolady do 5-daniowego obiadu. Nowa Księga Szkocka na stałe jest przechowywana w Bibliotece Wydziału Matematyki i Informatyki.

• fotografie noblistów związanych z uniwersytetem we Wrocławiu,
  Jest ich aż 10. Uczyli się, studiowali lub pracowali w naszym mieście. Są między nimi: Gerhart Hauptmann - dramaturg i powieściopisarz (Nobel 1912), Max Born - matematyk i fizyk (Nobel 1954), czy Reinhard Selten - matematyk i ekonomista (Nobel 1994). Więcej o wrocławskich noblistach przeczytasz na Portalu tutaj.

• fotografie pionierów z Grupy Naukowo-Kulturalnej kierowanej przez prof. Stanisława Kulczyńskiego oraz znakomitych powojennych wrocławskich profesorów różnych uczelni.
  Fotografie przedstawiają m. in. matematyków - Hugona Steinhausa, Edwarda Marczewskiego i Bronisława Knastera, lekarzy - Ludwika Hirszfelda i Wiktora Brossa, chemików - małżeństwo Trzebiatowskich czy geografa - Alfreda Jahna. Więcej na temat pionierów wrocławskiej nauki i pozostałych po nich pamiątek można się dowiedzieć na wystawie Czas odwagi i wyobraźni eksponowanej równolegle w Muzeum UWr.

a ponadto

• pierwszy wrocławski mikroskop projektu czeskiego anatoma i fizjologa - Jana Purkyniego,
• łazika marsjańskiego Scorpio III zaprojektowanego przez studentów PWr.

Największe atrakcje tego działu stanowią m. in.

• XVI-wieczna mapa śląska autorstwa Martina Helwiga, uważana za matkę wszystkich map tego regionu,
  To niezwykle cenny zabytek kartografii europejskiej. Jej jedyny zachowany egzemplarz, wydrukowany w 1561 roku, przechowywany jest na stałe w Badische Landesbibliothek w Karlsruhe. Mapa wykonana jest w nietypowej orientacji południowej (Śląsk Górny przedstawiony jest u góry, a Śląsk Dolny – na dole). Podobno wielu zwiedzających przyjeżdza do Wrocławia specjalnie po to, by zobaczyć mapę Helwiga.
• XVII-wieczna przeglądowa mapa polityczno-administracyjna Dolnego Śląska autorstwa Giacomo Cantelli da Vignola,
  To ręcznie kolorowany miedzioryt, przykład włoskiej kartografii barokowej. Rzeźba terenu przedstawiona jest barwnymi kopczykami, miejscowości podpisane są w języku niemieckim, zaś opisy księstw i wód sporządzono w języku włoskim. Oryginał przechowywany jest na co dzień w Oddziale Zbiorów Kartograficznych Biblioteki Uniwersyteckiej, a jego wersja cyfrowa dostępna jest w Bibliotece Cyfrowej UWr.
• XVIII-wieczny pierwszy tom epokowego dzieła Friedricha Bernharda Wernera "Topographia oder Prodromus Delineati Silesiae Ducatus" zawierający ponad 200 ilustracji, w tym mapy księstw, plany miast i ryciny obiektów architektonicznych z obszaru całego Śląska,
  Na wystawie dzieło Wernera otwarte jest na planie Wrocławia z 1750 roku, kolorowanym piórkiem. Stanowi on najstaranniejszą i najbogatszą w szczegóły panoramą Wrocławia, pokazuje jego zabudowę z licznymi szczegółami architektonicznymi. Na co dzień dzieło można oglądać w Oddziale Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej, a także w Bibliotece Cyfrowej UWr.

• perspektywiczny plan Wrocławia wydany został przez Georga Brauna w IV tomie dzieła "Civitates orbis terrarium" przedstawiającego 74 wybrane miasta Europy,
  Jest to ręcznie kolorowany miedzioryt, wykonany przez Fransa Hogenberga na podstawie pierwszego, zaginionego w czasie wojny, pomiarowego planu Wrocławia z 1587 roku autorstwa Frederika Hendriksa Vrooma i Friedricha Grossa. Do początku XIX wieku plan ten przewyższał dokładnością kartometryczną wiele późniejszych planów Wrocławia. Posiadaczem oryginału jest Oddział Zbiorów Kartograficznych Biblioteki Uniwersyteckiej. Na jego cyfrowej kopii można podświetlić wybrane obiekty, np. dawny lewobrzeżny zamek, na fundamentach którego wzniesiony został w XVIII wieku gmach Uniwersytetu.
• XVI-wieczny pierwszy plan Wrocławia autorstwa Barthela i Bartholomausa Weinerów (ojca i syna), namalowany na płótnie w 1562 roku z okazji koronacji Maksymiliana II, syna cesarza Ferdynanda I Habsburga, na króla Czech, opatrzony stosowną dedykacją,
  Wyróżnia się niezwykłą dokładnością i dbałością o szczegóły. Przedstawia zabudowę miasta w obrębie nieistniejących już w większości murów miejskich. Namalowany został w rzucie prostopadłym, ale zabudowę pokazano w ujęciu perspektywicznym. Oryginał znajdujący się przed II wojną światową w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej został uznany za zaginiony w 1945 roku i dziś dostępny jest w zbiorach kartograficznych w postaci XIX-wiecznych wiernych kopii.

 

Mapom towarzyszą współczesne zdjęcia uwiecznionych na nich miejsc autorstwa Adama Hawałeja. Przedstawiają one m. in. Ostrów Tumski, górę Ślężę, Odrę, Zamek Piastów Śląskich w Brzegu, Stawy Milickie, czy opactwo cystersów w Lubiążu.

Większość prezentowanych na wystawie dzieł po drugiej wojnie światowej albo zaginęła, albo została wywieziona np. do Warszawy. Najbardziej znamienite wróciły do Wrocławia jeśli nie na stałe, to chociaż na czas wystawy, m. in.

• fragment ołtarza głównego z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu autorstwa Hansa Pleydenwurffa z 1462 roku,
  Ołtarz był jednym z głównych dzieł mistrza z Norymbergi. Uległ zniszczeniu w 1497 roku w wyniku uderzenia pioruna. Jego zachowany fragment (Ofiarowanie w świątyni) przedstawiający Marię i św. Józefa znajduje się na stałe w Muzeum Narodowym w Warszawie.

• obraz olejny  Lucasa Cranacha Starszego „Madonna pod jodłami” namalowany w 1510 roku dla wrocławskiej katedry,
  Na co dzień można go oglądać we wrocławskim Muzeum Archidiecezjalnym. W 1943 roku w obawie przed alianckimi nalotami obraz został ewakuowany do klasztoru cystersów w Henrykowie, a następnie do Kłodzka. Po zakończeniu wojny wrócił do Wrocławia, ale wymagał zabiegów konserwacyjnych. Na zlecenie Muzeum Archidiecezjalnego prace naprawcze wykonywał jego pracownik - ks. Siegfried Zimmer, który potajemnie zamówił kopię u swojego parafianina - Georga Kupkego. Gdy w 1947 roku zmuszono Zimmera do wyjazdu z Wrocławia, zamienił obrazy i wywiózł oryginał. Jako przynętę dla celników zabrał złote monety, które zostały skonfiskowane. Ksiądz Zimmer przechowywał obraz do lat 60. XX wieku, a następnie go sprzedał. Od 1948 roku we wrocławskiej katedrze pozostała kopia obrazu, która przez wiele lat uchodziła za oryginał Cranacha. Kradzież obrazu zauważyła dopiero w 1961 roku konserwator zabytków Daniela Stankiewicz. Tymczasem oryginał był kilkakrotnie oferowany na rynku antykwarycznym. W 1971 roku szwajcarski ekspert potwierdził autentyczność obrazu, a wiedząc o jego pochodzeniu, powiadomił ambasadę PRL w Kolonii, która jednak nie nadała sprawie biegu. Na początku XXI wieku prywatny kolekcjoner przekazał obraz szwajcarskiemu Kościołowi. Szwajcarzy planowali sprzedać obraz, a dochód przekazać na cele dobroczynne, ale ostatecznie zdecydowali o zwrocie dzieła prawowitemu właścicielowi. W 2012 roku obraz przekazano wysłannikom polskiego MSZ w ambasadzie w Bernie, a potem trafił do archidiecezji wrocławskiej, gdzie można go dziś porównać z kopią, która go przez wiele lat imitowała.

Eksponaty z tego działu są po raz pierwszy prezentowane równocześnie w jednym miejscu. Są to m. in.

• "Księga henrykowska" - kronika klasztoru cystersów w Henrykowie spisana w latach 1269–1310, zawierająca pierwsze zdanie zapisane w języku polskim: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”,
  Powyższe słowa wypowiada czeski chłop Brukał do swojej żony Polki. W 2015 roku została wpisana na listę „Pamięć świata” UNESCO. Na stałe jest przechowywana we wrocławskim Archiwum Archidiecezjalnym. Fragmentu Księgi można też posłuchać w czterech językach: polskim, łacińskim, czeskim i niemieckim. Lektorem w wersji łacińskiej jest znany wrocławski pisarz - Marek Krajewski.

• "Psałterz floriański" z przełomu XIV i XV wieku,
  Pochodzi ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie.
• Statuty synodalne biskupa wrocławskiego Konrada zaliczane do najstarszych druków śląskich i jednych z najstarszych w tej części Europy,
  Ukazały się w 1475 roku, zaledwie 23 lata po wynalezienia druku. Są spisane po łacinie i zawierają wrocławskie regulacje kościelne. Dołączono do nich trzy modlitwy w języku polskim - najstarsze drukowane teksty po polsku. Jedyny kompletny zachowany egzemplarz z drukarni Kaspera Elyana pochodzi z klasztoru norbertanek w Czarnowąsach i jest obecnie przechowywany w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej.
• Kodeks Mikołaja z Koźla datowany na lata 1416–1421, spisany przez franciszkanina Mikołaja,
  Zawiera m.in. kazania, zapiski kronikarskie, wiersze, modlitwy oraz pieśni religijne i świeckie, w tym Cantilena inhonesta (tzn. nieprzyzwoita śpiewka) uważaną za najstarszą spisaną polską pieśń miłosną. Pomieszano w niej polskie i czeskie formy językowe. Utwór był na tyle frywolny, że jego fragmenty zostały zamazane atramentem i dziś są ledwo widoczne. Oryginał jest przechowywany w Oddziale Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej.

Znaczna część tego działu poświęcona jest najsłynniejszej dolnośląskiej świętej, czyli św. Jadwidze - księżnej Śląska, małżonce Henryka I Brodatego i matce Henryka II Pobożnego - książąt z dynastii Piastów. Znajdziemy tu m.in.

• Kodeks Hornigowski (Legende der heiligen Hedwig) z 1451 roku spisany na zamówienie Antoniego Horniga, wrocławskiego rajcy i ławnika, w celu wzmocnienia pobożności,
  To największy zbiór tekstów o św. Jadwidze przełożonych na język niemiecki przez anonimowego tłumacza. Zawiera m.in. genealogię św. Jadwigi, jej żywoty (mniejszy i większy), bullę kanonizacyjną z 1267 roku wraz okolicznościowym kazaniem jej wystawcy - papieża Klemensa IV, wierszowaną modlitwę zanoszoną wstawiennictwem św. Jadwigi. Liczy 120 pergaminowych kart zapisanych czarnym atramentem i bogato ilustrowanych. Od 1810 roku jest własnością Biblioteki Uniwersyteckiej, do której trafił z biblioteki klasztoru franciszkanów przy kościele św. Doroty we Wrocławiu po sekularyzacji dóbr kościelnych, a do połowy XVII wieku był własnością rodu Hornigów.
• "Legendę o św. Jadwidze" wydaną w języku niemieckim we Wrocławiu w 1504 roku przez Konrada Baumgartena,
  Stanowi pierwszą pełną edycję legendy o tej świętej. W tomie także zamieszczona została bulla kanonizacyjna i św. Jadwigi i okolicznościowe kazanie Klemensa IV oraz 70 rycin przedstawiających sceny z życia świętej, m.in. odnalezienie zwłok Henryka II Pobożnego - syna św. Jadwigi, który poległ podczas bitwy pod Legnicą w 1241 roku. Starodruk jest własnością Biblioteki Uniwersyteckiej.
• Kodeks lubiński także przedstawiający historię życia św. Jadwigi,
  Możemy go uznać za prototyp dzisiejszego komiksu.
• krzyżyk wielkomorawski z X wieku odnaleziony w 1978 roku na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu, będący świadectwem wczesnych chrześcijańskich wpływów wielkomorawskich na ziemiach śląskich,
  Krzyżyk znaleziono przy ul. Katedralnej podczas badań poprzedzających budowę domu księży emerytów. Ten niewielki cynkowany krucyfiks w formie zawieszki przypomina przedmioty tworzone w kręgu sztuki Wielkich Moraw. Na wystawę wypożyczył go Instytut Archeologii UWr.

Najciekawsze eksponaty to m. in.

• plan Via Regia - historycznego szlaku militarnego, handlowego i pątniczego z XIII wieku biegnącego przez Europę z zachodu na wschód, w tym przez Wrocław,
  Szlak prowadził od Hiszpanii po Rosję. Jego początki sięgają czasów rzymskich i traktów budowanych przez cesarskie legiony pomiędzy hiszpańską Galicją a Paryżem. Z czasem wojska wyruszyły na wschód w stronę Łaby, gdzie ustanowiono wschodnią granicę cesarstwa. W okresie Świętego Cesarstwa Rzymskiego drogę rozbudowano przez Zgorzelec do Wrocławia. Na Dolnym Śląsku w Brzezinie zachował się oryginalny pomnik związany z brukowaniem odcinka Via Regia między Brzegiem a Oławą w 1584 roku. W 2002 roku z inicjatywy władz Saksonii powołano do życia projekt „Via Regia - Europejska Droga Kultury”. Jego celem jest podniesienie Via Regia do rangi symbolu jedności europejskiej na poziomie kulturowym, turystycznym i gospodarczym.

• makieta i dokumentacja architektoniczna Hali Stulecia projektu Maxa Berga oraz fotografie z czasów jej budowy,
  Hala została w 2006 roku wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako jeden z kamieni milowych w historii architektury.

• fotografie Kościołów Pokoju w Jaworze i Świdnicy, największych w Europie budowli sakralnych o konstrukcji szkieletowej wzniesionych na Śląsku w XVII wieku,
  Kościoły zostały wpisane w 2001 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zbudowano je (wraz z trzecim obiektem w Głogowie, który spłonął) w następstwie pokoju westfalskiego (1648) regulującego kwestie religijne w Czechach, na Śląsku i w I Rzeszy po wielkiej religijnej wojnie europejskiej zwanej 30-letnią, jaka rozegrała się między protestanckimi państwami Świętego Cesarstwa Rzymskiego a katolicką dynastią Habsburgów. Podczas budowy i późniejszego użytkowania tych protestanckich kościołów obowiązywały różne uciążliwe ograniczenia, a fakt, że powstały i przetrwały do dziś, świadczy o poszukiwaniu wolności religijnej w Europie.
• dzieła wybitnych architektów, którzy na początku XX wieku tworzyli oblicze Wrocławia,
  Są wśród nich realizacje Hansa Poelziga (prospekt organowy Oratorium Marianum na UWr, DH Renoma, Pawilon Czterech Kopuł), Hermanna Wahlicha (Dom towarowy w Rynku oraz przy ul. Oławskiej, osiedle Sępolno), Heinricha Küstera (Hala Targowa) i Richarda Plüddemanna (Miejska Kasa Oszczędności, później Biblioteka UWr przy ul. Szajnochy, Szpital Wszystkich Świętych, później szpital przy pl. 1 Maja, szpital przy ul. Rydygiera, kapitanat Portu Miejskiego, bank przy ul. Gepperta, budynki VII, IX i VII LO, GM 13 i 17 oraz SP 58 i 73, mosty Zwierzyniecki i Grunwaldzki).

Ten dział prezentuje Wrocław jako miasto spotkań państw, nacji, kultur i religii. Jego mottem są słowa Jana Pawła II wygłoszone tu w 1997 roku podczas Kongresu Eucharystycznego: Wrocław jest miastem położonym na styku trzech krajów, które historia bardzo ściśle ze sobą połączyła. Jest poniekąd miastem spotkania, jest miastem, które jednoczy. Tutaj spotyka się tradycja duchowa Wschodu i Zachodu. Wśród eksponatów godnych szczególnej uwagi znajdują się m. in.

• oryginał orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku ze słynnym zdaniem „Udzielamy wybaczenia i prosimy o nie” i podpisami m.in. abp. Bolesława Kominka, prymasa Stefana Wyszyńskiego i kard. Karola Wojtyły,
  Dokument przechowywany jest na co dzień w archiwum miejskim w Kolonii. W Polsce jest prezentowany po raz pierwszy.

• dzbanek hansekanne z przełomu XV i XVI wieku odnaleziony przez archeologów przy ul. Uniwersyteckiej,
  Wybita na jego uchu litera „W” wskazuje, że pochodzi on z jednego z wrocławskich warsztatów. Tego typu cynowe dzbanuszki z wieczkiem w średniowieczu stanowiły część zastawy stołowej bogatych mieszczan. Eksponat został wypożyczony ze zbiorów Instytutu Archeologicznego UWr.
• Cherubinowy wędrowiec (Cherubinischer Wandersmann) - zbiór wierszy śląskiego poety i mistyka Johannesa Schefflera, znanego jako Angelus Silesius,
  Urodzony w 1624 roku Scheffler był lekarzem i poetą religijnym. Pisał po niemiecku, mimo że uważał się za syna polskiego szlachcica. Wychowywany był w duchu protestantyzmu, ale przeszedł na katolicyzm, przyjmując w 1661 roku święcenia kapłańskie. Do końca życia posługiwał ubogim jako lekarz i kapłan. Prezentowany zbiór wierszy został wydany w Kłodzku w 1675 roku.

a ponadto:

• detale architektoniczne z dawnego opactwa ołbińskiego,
• czeskie denary z X wieku,
• XIII-wieczna macewa i złota zapina ze skarbu średzkiego,

• gołąbek pokoju przywieziony do Wrocławia w 1948 roku przez Pabla Picasso na Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju.

Dla najmłodszych zwiedzających wystawę przygotowana została gra edukacyjna, której uczestnicy wcielają się w podróżników kompletujących ekwipunek na wyprawę szlakiem Via Regia. Aby przystąpić do gry, należy w kasie biletowej pobrać specjalne karty z zagadkami. Na tych, którzy rozwiążą wszystkie, czeka specjalna nagroda – komiks „Tajemnica Madonny z Wrocławia”, także wydany z okazji wystawy.