Jak napisać opinię do poradni?

Nierzadko zdarza się, że nauczyciel musi napisać opinię do poradni pedagogiczno - psychologicznej na temat ucznia, który ma poważne problemy z matematyką. W internecie można znaleźć zaledwie ogólne schematy takich opinii. Szczegóły trzeba dopracować samemu. Jednak ważne jest, aby osoba diagnozująca ucznia w takiej poradni otrzymała od nauczyciela przedmiotu pełne informacje potrzebne do dalszego zajęcia się problemem. Jak zatem taka opinia nauczyciela przedmiotu powinna wyglądać i co zawierać?  

Dawniej wszystkie dzieci były kierowane do poradni pedagogiczno-psychologicznej przez pedagoga szkolnego, więc wzory takich opinii powinny być dostępne w szkołach. Wskazówki do napisania opinii można znaleźć na stronie:
http://www.nauczyciele.mom.pl/files/Z_doswiadczen_psychologa_praktyka-RR...

Informacje ogólne

• Oczywiście w opinii powinny się znaleźć podstawowe dane ucznia: imię i nazwisko, data urodzenia, informacja o tym, w której aktualnie jest klasie.
• Trzeba napisać, co jest bezpośrednim powodem zalecenia wizyty w poradni.
  Czy są to wyłącznie trudności w uczeniu się matematyki, czy również inne trudności w uczeniu się i funkcjonowaniu w środowisku szkolnym.
• Trzeba napisać, czy były już podejmowane jakieś działania pomocowe. Jeśli tak, to jakie i jaki odniosły skutek.

Informacje o funkcjonowaniu dziecka w szkole

Ponieważ wydajemy opinię na temat uczenia się matematyki, trzeba precyzyjnie opisać charakter występujących tu trudności, najlepiej ujmując je w kontekście całościowego funkcjonowania dziecka w szkole.

• Czy trudności w uczeniu się matematyki mają charakter wybiórczy czy współwystępują z innymi, np. z trudnościami w czytaniu i pisaniu lub z uogólnionymi trudnościami w uczeniu się wszelkich przedmiotów.
  Inna jest sytuacja dziecka u którego występują wyłącznie trudności w uczeniu się matematyki (być może jest to problem dyskalkulii), inna jeśli trudności w matematyce współwystępują z trudnościami w uczeniu się czytania i pisania (być może dyskalkulia współwystępuje z dysleksją, dysgrafią lub dysortografią), jeszcze inna jeśli trudności dziecka są uogólnione i dotyczą wszystkich przedmiotów i wszystkich czynności szkolnych (być może dziecko ma poziom rozwoju umysłowego mieszczący się w dolnej granicy normy dla wieku, a może jest nawet na pograniczu normy). To oczywiście pewne uproszczenie, ale informacje o innych trudnościach, nie tylko tych w matematyce są bardzo istotne. Warto zasięgnąć opinii innych nauczycieli, albo chociaż napisać coś o ocenach uzyskiwanych przez ucznia z innych przedmiotów.

• Jaka jest sytuacja domowa dziecka i jego stan zdrowia.
  Trzeba wykluczyć ewentualność, że problemy w nauce wynikają z czynników zewnętrznych, np. wad widzenia czy wszelkiego rodzaju zaniedbań wychowawczych.

• Jak przebiegał dotychczas proces dydaktyczny (czy dziecko zmieniało szkołę, czy powtarzało jakąś klasę, czy uczestniczy w zajęciach regularnie, czy ma wsparcie ze strony rodziców, czy nauczyciel matematyki jest ten sam, czy zmieniał się, jeśli tak, to ile razy i kiedy).
  Jeśli problemy w nauce nie były permanentne, może uda się wychwycić moment ich pojawienia się i wskazać ich ewentualną przyczynę.

• Trzeba nakreślić ogólną sylwetkę ucznia, zwracając uwagę zarówno na jego słabe jak i mocne strony (np. czy dziecko jest wytrwałe, zmotywowane, czy ma dobre tempo pracy, ale jest mało samodzielne, czy zapomina o zadaniach domowych, zeszytach itp.).
  Dużą wagę diagnostyczną przywiązuje się do mocnych stron dziecka. Trzeba o tym koniecznie napisać. Bywa, że nauczyciele nie potrafią niczego dobrego o dziecku powiedzieć i widzą w nim wyłącznie braki i zaburzenia. Taka opinia nie sprawia wrażenia obiektywnej i wyważonej.
• Którą ręką dziecko posługuje się przy pisaniu, czy jest sprawne w posługiwaniu się przyborami typu nożyczki, linijka, cyrkiel itp.

Informacje o funkcjonowaniu dziecka na zajęciach z matematyki

• Warto zwrócić uwagę na to, czy trudności pojawiły się w jakimś konkretnym momencie, czy były obecne od początku edukacji.
  Jeśli dziecko jest w szkole podstawowej,  warto porozmawiać z jego nauczycielem z klas I-III, jeśli zmieniało szkołę, można skontaktować się z poprzednim nauczycielem matematyki lub wychowawcą.
• Istotna jest informacja jak dziecko radzi sobie z rachunkiem pamięciowym, czy pomaga sobie palcami, czy ma opanowane ogólne algorytmy ale nie potrafi ich efektywnie przeprowadzić.
• Czy dziecko ma problemy z prowadzeniem prawidłowego zapisu graficznego przy np. wykonywaniu działań pisemnych, czy zapisie ułamków piętrowych, czy zdarza mu się źle przepisywać przykłady z tablicy, czy niewłaściwe zapisuje dyktowane liczby, np. sto dwadzieścia trzy pisze jako 100203, czy przestawia cyfry, czy zdarza mu się pisać znaki w lustrzanym odbiciu, czy myli znaki działań, czy gubi fragmenty obliczeń lub nawiasy przy dokonywaniu kolejnych przekształceń.
• Jak uczeń radzi sobie ze schematami graficznymi, rysowaniem diagramów, ilustracji do zadań, wykresów, figur geometrycznych. Czy dostrzega elementy składowe rysunków, np. boki, kąty, czy potrafi poprowadzić wysokość, przekątną.
• Czy dziecko jest w stanie rozwiązać samodzielnie zadanie z treścią i jak skomplikowane. Czy rozwiązuje poprawnie i samodzielnie zadania jednodziałaniowe, czy kojarzy treść z operacją matematyczną. Czy jest w stanie sformułować samodzielnie sensowne zadanie z treścią. Czy potrafi sformułować pytanie do prostego zdania z treścią. Czy potrafi w prostym błędnie skonstruowanym zadaniu dostrzec np. brak lub nadmiar danych, sprzeczność danych, nieadekwatność pytania do treści.
• Czy dziecko zapamiętuje przerobiony materiał, czy posługuje się adekwatnie wprowadzonymi już pojęciami, np. iloczyn, iloraz, licznik, mianownik.
• Czy dziecko jest w stanie zwerbalizować wykonywane czynności matematyczne, np. czy potrafi objaśnić swoimi słowami na czym polega sprowadzanie ułamków do wspólnego mianownika. Czy potrafi wyjaśnić dlaczego tak, a nie inaczej postępuje przy rozwiązywaniu jakiegoś zadania lub obliczaniu wyniku działania.

Do opinii można dołączyć zeszyty i sprawdziany dziecka również z wcześniejszych lat nauki.