Noc Muzeów we Wrocławiu

Data ostatniej modyfikacji:
2013-08-12
Autor: 
Małgorzata Mikołajczyk
pracownik IM UWr

W nocy z 15 na 16 maja 2010 wrocławskie muzea, podobnie jak muzea w innych miastach Polski i Europy, otworzą swoje podwoje dla zwiedzających. Wstęp na wszystkie wystawy i imprezy muzealne jest bezpłatny. Szczególnie polecamy "Uniwersytecką Noc Muzeów" i wizytę na Wieży Matematycznej.

15 maja 2010 od godz. 16.00 Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego udostępni w Gmachu Głównym na pl. Uniwersyteckim Wieżę Matematyczną i okalający ją taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta. Trzypoziomowa wieża ma 50 m wysokości. Jej zwieńczeniem jest globus astronomiczny, a w narożnikach tarasu stoją posągi uosabiające cztery najstarsze uniwersyteckie fakultety: Teologii, Prawa, Filozofii i Medycyny. 

Wieża Matematyczna, wykorzystywana dawniej jako obserwatorium astronomiczne i meteorologiczne, słynie ze zbudowanej tu pod koniec XVIII wieku przez Longinusa Jungnitza (założyciela i pierwszego dyrektora Obserwatorium Uniwersyteckiego) linii południkowej. Zachowała się ona do dnia dzisiejszego wyłożona śląskim, czeskim i włoskim marmurem w posadzce jednego z pomieszczeń. Niestety, obecnie nie działa, gdyż otwór, przez który padać powinno na nią światło słoneczne został po wojnie zamurowany. Prowadzone są jednak starania o ponowne uruchomienie tego przyrządu astronomicznego. Dodajmy, że jest to jedyna linia południkowa wytyczona w Polsce. Najbliższe tego typu urządzenie (działające!) znajduje się w Carolinum w czeskiej Pradze. Wrocławska linia południkowa została wytyczona na wzór linii z obserwatorium astronomicznego Maximiliana Hella w Wiedniu (u którego Jungnitz odbywał studia astronomiczne) i była najdokładniejszym tego typu instrumentem w Europie (błąd wyznaczenia południa wynosił ok. 4 sekund, dla obserwatorium w Wiedniu były to 3 minuty).

Obecnie w Wieży Matematycznej ma miejsce wystawa "Wokół wrocławskiego południka" prezentująca zachowane instrumenty z początków działalności obserwatorium. 15 maja o godz. 17:00 będzie można tu wysłuchać wykładu Jarosława Włodarczyka (znanego popularyzatora nauki, pracownika Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, autora m.in. książki "Astronomia w dawnym Wrocławiu. Ludzie i instrumenty"). Wykład zatytułowany "Z Italii na Śląsk, z nieba w marmur" dotyczył będzie historii powstania wrocławskiej linii południkowej. Po wykładzie, dzięki specjalnej aparaturze symulacyjnej, zostanie zaprezentowane działanie tego przyrządu astronomicznego zwanego też gnomonem otworkowym. Na miejscu będzie można nabyć książkę Włodarczyka i uzyskać autograf. Na zakończenie imprezy o godz. 18:00 z tarasu Wieży Matematycznej zostanie odegrany wrocławski hejnał.

Szczegółowy program Nocy Muzeów 2010 we Wrocławiu można znaleźć tutaj.

Oto zdjęcia ze spotkania na Wieży Matematycznej w ramach Nocy Muzeów.

zwieńczenie Wieży Matematycznejkoło repetycyjnelinia południkowakwadrant

 

Linia południkowa i 17. południk

Linia południkowa w Wieży Matematycznej jest często mylona (patrz np. tutaj) z 17. południkiem długości geograficznej wschodniej, który biegnie przez Wrocław, ale w innym miejscu. Przecina on m.in. Most Milenijny, co wskazuje specjalna granitowa płyta. Na linii tego południka umieszczono na moście okolicznościowy drogowskaz. Linia południkowa w Wieży Matematycznej to południk lokalny 17 stopni, 2 minut i 5 sekund długości geograficznej wschodniej.

 

Nie tylko Wrocław

Nie tylko Wrocław posiada swój południk. Historycznymi południkami zerowymi mogą poszczycić się oczywiście Wyspy Kanaryjskie, Paryż i Londyn, ale swoje południki (odpowiednio oznakowane) ma także wiele polskich miast. Południk 15. przechodzi przez Stargard Szczeciński i Jasień, 18. przez Bydgoszcz, a 21. przez Warszawę.

 

Powrót na górę strony