Powstają znacznie rzadziej niż filmy o inwazji obcych, komedie romantyczne, kryminały, seriale o lekarzach a nawet filmy wojenne, ale jeśli już powstają, zdobywają wierne serca fanów - maniaków matematyki, ale także zwykłych ludzi, bo i tych magia królowej nauk potrafi uwodzić. Miłośnicy filmów o matematyce lub może raczej "z matematyką w tle", bo takich filmów dotyczy opisany ranking, tworzą własne fora dyskusyjne oraz własne rankingi filmów o swojej ulubionej tematyce. Poniżej zamieszczamy wyniki jednego z takich rankingów. Większość z wymienionych w nim filmów była dostępna w kinach lub w telewizji polskiej. Na pozostałe można zapolować w internecie. Poza tytułem oryginału i rokiem produkcji filmu podajemy też tytuł w wersji polskiej, jeśli film był u nas emitowany.
10. Proof (2005), Dowód, reż. John Madden, obsada: Anthony Hopkins, Gwyneth Paltrow, Jake Gyllenhaal, fabuła: po śmierci ojca, chorego psychicznie profesora matematyki, córka - też matematyk - próbuje rozwikłać tajemnicę autorstwa genialnego dowodu
9. X+Y (2014), obsada: Asa Butterfield, historia autystycznego uczestnika Międzynarodowej Olimpiady Matematycznej Daniela Lightwinga
8. Stand and Deliver (1988), Wszystko albo nic, reż. Ramón Menéndez, obsada: Lou Diamond Philis, fabuła: oparta na faktach historia nauczyciela matematyki w liceum motywującego do nauki uczniów, którzy nie rokują żadnych nadziei
7. Pi (1998), reż. Darren Aronofsky, obsada: Sean Gullette, fabuła: teorioliczbowiec Max Cohen bada rozwinięcie pi i szuka w nim klucza do zrozumienia natury świata
6. Gifted (2017), Obdarowani, reż. Marc Webb, obsada: Mckenna Grace, Lindsay Duncan, Chris Evans, Octavia Spencer, Jenny Slate, fabuła: batalia sądowa o prawo do opieki nad utalentowaną matematycznie 7-latką, córką matematyczki, która popełniła samobójstwo, pomiędzy jej babcią (chce, by poszła w ślady matki) i wujkiem (chce dać dziewczynce normalne dzieciństwo)
5. Hidden Figures (2016), Ukryte działania, obsada: Taraji Henson, Octavia Spencer, Janelle Monáe, historia czarnoskórych matematyczek pracujących dla NASA: Katherine Goble Johnson, Dorothy Vaughan, Mary Jackson
4. The Man Who Knew Infinity (2015) , Człowiek, który poznał nieskończoność, zwiastun, reż. Matt Brown, obsada: Dev Patel, Jeremy Irons, Devika Bhise, Toby Jones, Stephen Fry, historia życia Srinivasy Ramanujana
3. The Imitation Game (2014), Gra tajemnic, zwiastun, reż. Morten Tyldum, obsada: Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, działalność Alana Turinga w Bletchley Park
2. A Beautiful Mind (2001), Piękny umysł, reż. Ron Howard, obsada: Russel Crowe, Ed Harris, Jennifer Connelly, Paul Bettany, historia życia noblisty Johna Nasha
1. Good Will Hunting (1997), Buntownik z wyboru, zwiastun, reż. Gus Van Sant, obsada: Robin Williams, Matt Damon, Ben Affleck, Casey Affleck, Minnie Driver, Stellan Skarsgård, fabuła: prawdziwym geniuszem na MIT okazuje się młody pomywacz
A tu dostępny jest ten ranking z fragmentami nominowanych filmów.
Czekamy na kolejne propozycje do rankingu. Można je wpisywać w komentarzach.
Teoria wszystkiego
Proponuję dorzucić do listy The Theory of Everything (2014, reżyseria James Marsh) - biograficzny film o zmarłym w 2018 znakomitym fizyku matematycznym z Cambridge - Stephenie Hawkingu. Obsada: Eddie Redmayne, Felicity Jones, Maxine Peake, Charlie Cox.
21
21 (Oczko) - film Roberta Luketica (2008, zwiastun) to historia inspirowana prawdziwymi losami studentów MIT, mistrzów liczenia kart, którzy rozbili banki kasyn w Las Vegas. Obsada: Kevin Spacey, Jim Sturgess, Laurence Fishburne, Kate Bosworth, Josh Gad, Aaron Yoo, Liza Lapira.
O Enigmie
Proponuję dorzucić do listy wszystkie starsze filmy o złamaniu tajemnicy Enigmy (nie tylko najnowszą "Grę tajemnic").
info)
Cube (1997)
Na tym filmie zasnęłam już kilka razy i chyba nigdy nie obejrzałam w całości (czy komuś w ogóle się to udało?), ale nie wyobrażam sobie, żeby nie było go w zestawieniu. Pięcioro ludzi zostało uwięzionych (jak? dlaczego?) w labiryncie sześciennych pokoi ze śmiertelnymi pułapkami. Próbują ogarnąć, gdzie są, i generalnie przetrwać. Czy ktoś zrozumiał, o co w tym chodzi?
Wzór
Z tego serialu (w oryginale zatytułowanego „Numb3rs”), wypełnionego rzeczywiście rozmaitymi wzorami i liczbami, śmieją się chyba wszyscy matematycy, chociaż poszczególne odcinki mają swoje matematyczne smaczki. Główni bohaterowie to bracia - agent FBI i pomagający mu matematyk, który w kilka sekund rozwiązuje nawet najbardziej skomplikowane matematyczne problemy i znajduje teoretyczne modele dla najbardziej skomplikowanych życiowych sytuacji. Podobno przedstawiane w serialu akcje są oparte na prawdziwych przypadkach. Trochę to chyba naciągane, ale na pewno celnie pokazuje możliwość praktycznego zastosowania matematyki do walki ze złem. Scenariusze mają swoich konsultantów naukowych, powstał też blog „The Math Behind Numb3rs”, na którym można znaleźć matematyczne opisy poszczególnych odcinków. Jedną z prezentowanych w filmie jest teoria stada, inspirowana poruszaniem się stad ptaków, które nie konsultują się, każdy z nich leci osobno, a jednocześnie ich działania wyglądają na skoordynowane. W serialu ta teoria jest wykorzystana do znalezienia prawidłowości w siatce przestępczej. W rzeczywistości jednak takie działania wymagają znacznie więcej czasu pracy komputerów i więcej wysiłku programistów. Nikogo jednak chyba dziś nie dziwi fakt wykorzystywania w kryminalistyce modeli statystycznych i ogromnych baz danych.
Kolory matematyki (2012)
A co powiecie na cudowny wywiad rzekę z francuskim medalistą Fieldsa Frederickiem Villanim? Można go obejrzeć tutaj:
https://www.youtube.com/watch?v=xwGvlA6WKTQ&t=2s
Agora (2009)
Nie zapominajmy o pierwszej kobiecie w historii matematyki - Hypatii z Aleksandrii, córce Teona, zwanej "męczennicą nauki" (IV w) sportretowanej w tym hiszpańskim filmie (zagranej przez Rachel Weisz u boku Oscara Isaaca i Maxa Minghelli).
Komiwojażer (Travelling Salesman) 2012
Thriller Timothy'ego Lanzone'a dotykający jednej z najsłynniejszych hipotez w matematyce i informatyce "P vs. NP". Czterech matematyków rozwiązało (związany z tą hipotezą) problem komiwojażera i muszą zmierzyć się z konsekwencjami ujawnienia tego wyniku światu.
Autobiografie
Dorzućmy do listy jeszcze dwa filmy oparte na autobiografiach wielkich fizyków matematycznych. W 1991 ukazał się film "A Brief History of Time" (Krótka historia czasu) dotyczący życia Stephena Howkinga (na 20 lat przed Teorią wszystkiego!). Z tym drugim filmem różni go jeszcze to, że był to film dokumentalny, do którego scenariusz pisał sam Howking. Kolejny film to "Infinity" (Nieskończoność) z 1996 oparty na wspomnieniach noblisty Richarda Feynmana "Pan raczy żartować,Panie Feynman". Film opowiada głównie o relacji fizyka z pierwszą żoną Arline Greenbaum, zmarłą na zapalenie płuc w wieku 25 lat oraz o jego pracy nad bombą atomową. W obsadzie są Matthew Broderick (Feynman) i Patricia Arquette(Arline).
Nic
https://www.areafilm.pl/