Wrocławscy matematycy na świecie

Opracowano częściowo na podstawie tekstu Romana Dudy (IM UWr) "Emigracja matematyków z ziem polskich" opublikowanego w "Wiadomościach Matematycznych" nr XL 2004.

W średniowieczu spragniony nauki młody człowiek musiał wędrować w poszukiwaniu nauk poza granice Polski, a wyposażony w zdobytą tam wiedzę często wracał na rodzinną ziemię, aby krzewić oświatę i dokonywać odkryć naukowo-technicznych, przyczyniając się do postępu ojczystych ziem. Tak było np. w przypadku Witelona czy Kopernika. W XX wieku często bywało na odwrót - młodzi ludzie wykształceni w Polsce wyjeżdżali za granicę w poszukiwaniu lepszych warunków pracy i życia. Wielka emigracja polskich naukowców rozpoczęła się w okresie rozbiorów, nasiliła po powstaniach Listopadowym i Styczniowym, jej znaczące fale miały miejsce w czasie obu wojen światowych oraz w okresie PRL po Marcu 1968 roku i w stanie wojennym po 1981 roku.

Ze względu na historyczną przynależność Wrocławia do Rzeszy Niemieckiej, o emigracji wrocławskich matematyków możemy mówić dopiero w okresie PRL. W sumie po studiach we Wrocławiu wyemigrowało w różnym czasie i z różnych powodów ponad 60 matematyków. Oto próba zestawienia tych postaci (nazwiska podano w porządku alfabetycznym). Prosimy o nadsyłanie ewentualnych korekt i uzupełnień.

• Andrzej Adrabiński - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, pracował w Instytucie Informatyki UWr, zaangażowany w działalność opozycyjną. Wyjechał około 1985 roku.
• Krzysztof Apt - studia matematyczne na UWr, doktorat na Uniwersytecie Warszawskim u Andrzeja Mostowskiego, wyemigrował w 1974 roku. Obecnie jest profesorem Centre for Mathematics and Computer Science na Uniwersytecie w Amsterdamie.
• Piotr Bajorski - absolwent III LO we Wrocławiu, studia matematyczne na UWr, doktorat w 1990 na PWr u Teresy Ledwiny. W 1992 wyjechał do Kanady a potem do USA. Obecnie jest profesorem w Rochester Institute of Technology. Często odwiedza kraj.
• Wojciech Balcerak – studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Romana Dudy. Obecnie pracuje w Niemczech jako informatyk.
• Wojciech Bartoszek - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat na PWr u Anzelma Iwanika. Wyjechał około 1990 roku do RPA. Po latach wrócił do Polski, został profesorem na Politechnice Gdańskiej.
• Bartłomiej Błaszczyszyn - absolwent III LO we Wrocławiu, studia matematyczna na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Tomasza Rolskiego. Wyjechał w latach 90. XX wieku do Francji. Pracuje pod Paryżem w firmie INRIA. Zrobił habilitację w IM UWr w 2008 roku.
• Aleksander Całka (1954-2010) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Romana Dudy. Wyjechał około 1985 roku. Po latach wrócił do Wrocławia, gdzie zmarł. Jest pochowany w Lewinie Kłodzkim.
• Janusz Jerzy Charatonik (1934-2004) - studia matematyczna na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Bronisława Knastera, jako emerytowany profesor wyjechał do Meksyku, gdzie pracował na uniwersytecie. Tam zmarł. Został pochowany we Wrocławiu.
• Włodzimierz Charatonik (1957-2021, syn prof. Janusza Charatonika) - studia matematyczne na UWr, doktorat na Uniwersytecie Warszawskim u Karola Siekluckiego. Wyjechał w 1988 roku do Stanów Zjednoczonych i Meksyku. Obecnie pracuje na University of Missouri w Rolla. Często odwiedza kraj.
• Jacek Cygan - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Andrzeja Hulanickiego. Wyjechał na początku lat 80. XX wieku. Obecnie pracuje na Uniwersytecie w Baton Rouge w Louisianie.
• Andrzej Derdziński - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Witolda Rotera. Wyjechał w 1978 roku. Obecnie pracuje w Ohio State University w Columbus. Habilitował się w IM UWr.
• Edward Dobrowolski - studia elektroniczne na PWr i matematyczne na UWr, doktorat w IM UWr u Władysława Narkiewicza. Wyjechał pod koniec lat 70. XX wieku do Algerii i Kanady. Po latach wrócił do pracy na Uniwersytecie w Opolu. Na emeryturze osiadł w Kanadzie.
• Szymon Dolecki - studia matematyczne na PWr, doktorat u Stanisława Rolewicza. Emigracja stanu wojennego. Obecnie pracuje na Uniwersytecie w Dijon, Francja.
• Engelbert Dornfeld (19??-2018) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Władysława Ślebodzińskiego w 1969, pracował na Pwr i w Instytucie Matematyki WSP w Opolu. Wyjechał do Niemiec. Pochowany we Freiburgu.
• Małgorzata Dubiel - studia matematyczne na UWr, doktorat na Uniwersytecie Warszawskim u Andrzeja Mostowskiego. Wyszła za mąż za A. Lachlana i wyjechała około 1984 roku. Obecnie jest wykładowcą na Uniwersytecie w Burnaby, British Columbia, Kanada.
• Iga Dzikiewicz - studia matematyczne na UWr, wyjechała z Polski w 1981, obecnie pracuje w IBM jako Senior Software Engineer w Ottawie, Kanada.
• Marek Erlich - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Emigracja stanu wojennego. Od 1985 roku pracuje w Grenoble, Francja.
• Siemion Fajtlowicz - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Edmunda Marczewskiego. Emigracja 1968 roku. Obecnie pracuje na University of Houston w Teksasie.
• Paweł Falicki - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Emigracja stanu wojennego. Obecnie mieszka w Holandii. Nie pracuje jako matematyk.
• Henryk Fast - studia matematyczna na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Hugona Steinhausa. Wyjechał w 1960 roku. Był profesorem w University of Riverside oraz Wayne State University w USA. Na emeryturze początkowo osiadł w Pasadenie, a potem wrócił do Warszawy.
• Paweł Gajer - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Wyjechał w 1989 roku do Stony Brook, gdzie zrobił doktorat w 1993 roku. Pozostał w Stanach Zjednoczonych i zajmuje się grafiką komputerową.
• Jerzy Gilewski - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Kazimierza Urbanika. Wyjechał w latach 80. XX wieku do Francji.
• Abraham Goetz (1926-2017) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat z geometrii różniczkowej w IM PAN u Władysława Ślebodzińskiego w 1957 roku, habilitacja 1958. Wyemigrował w 1965 roku do Stanów Zjednoczonych i pracował w Notre Dame University.
• Piotr Graczyk - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat na PWr u Tadeusza Byczkowskiego. Wyjechał w 1990 roku do Francji, gdzie habilitował się w 2001 roku na Universite d’Angers.
• Jarosław Kędra - absolwent matematyki na Uniwersytecie Szczecińskim i studiów doktoranckich na Uniwersytecie Wrocławskim. Tu doktoryzawał się w 2000 roku u Aleksego Tralle i habilitował w 2008. Od 2005 roku wykłada na Uniwersytecie w Aberdeen (UK).
• Jerzy Kocik - studia fizyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, rozprawa doktorska pisana u Jana Mozrzymasa została zarekwirowana w stanie wojennym przez SB. Wyjechał w noc sylwestrową 1984/1985 roku. Doktorat uzyskał w USA. Obecnie pracuje na State Illinois University w Carbondale.
• Piotr Kokoszka - studia matematyczne na PWr, doktorat u Andrzeja Werona. Wyjechał w 1990 roku do Stanów Zjednoczonych. Obecnie pracuje w Utah State University w Logan.
• Andrzej Korzeniowski – studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Kazimierza Urbanika. Wyjechał w 1980 roku. Obecnie pracuje na University of Texas w Arlington.
• Piotr Kosmol - studia matematyczne na Uniwerytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Kazimierza Urbanika. Wyjechał w 1967 roku do Niemiec. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Kilonii.
• Andrzej Kozek - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat ze statystyki na PWr u Witolda Kloneckiego w 1973 roku. Wyjechał w latach 80. XX wieku do Australii. Habilitował się w IM UWr.
• Ewa Kubicka - studia matematyczne na PWr. Wyjechała w latach 80. XX wieku. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Louisville, Stany Zjednoczone.
• Grzegorz Kubicki - studia matematyczne na PWr. Wyjechał w latach 80. XX wieku. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Louisville, Stany Zjednoczone.
• Andrzej Lelek - studia matematyczne na Uniwerytecie Wrocławskim, doktorat z topologii w IM UWr u Bolesława Knastera, Habilitacja w Instytucie Matematycznym PAN w Warszawie. Emigracja 1968 roku. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Houston, Texas.
• Andrzej Makagon - studia matematyczne na PWr, doktorat u Andrzeja Werona. W latach 80. XX wieku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Obecnie pracuje w Hampton University. W 2002 roku habilitował się podczas wizyty w kraju.
• Marek Musiela - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat ze statystyki na PWr u Witolda Kloneckiego w 1976 roku. W 1980 roku wyemigrował do Australii, gdzie pracował na University of New South Wales w Sydney. Habilitował się na uniwersytecie w Grenoble we Francji. Obecnie pracuje w banku BNP–Paribas w Londynie.
• Jan Mycielski - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Stanisława Hartmana w 1957 roku. W 1969 roku nie wrócił z Włoch i wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie był profesorem na University of Colorado w Boulder. Habilitował się w IM UWr. Jest członkiem komitetu redakcyjnego wydawanego w Warszawie od 1920 roku czasopisma Fundamenta Mathematicae.
• Edward Neuman - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Stefana Paszkowskiego w 1972 roku. Wyjechał w 1984 roku jako visiting professor do Southern Illinois University w Carbondale i tam pozostał.
• Jacek Nikiel - studia matematyczna na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat z topologii na IM UWr u Janusza Jerzego Charatonika. Wyjechał w latach 80. XX wieku. Pracował w American University w Bejrucie, Liban. Habilitował się we Wrocławiu w czasie wizyty w kraju. Po latach wrócił do Polski. Obecnie pracuje na Uniwersytecie w Opolu.
• Zbigniew Piotrowski (1953-2014) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, uczestnik seminarium knasteroskiego, doktorat z topologii w IM UWr u Janusza Jerzego Charatonika w 1979 roku. Wyjechał w 1981 roku do Stanów Zjednoczonych. Pracował w Youngstown University, Ohio.
• Krzysztof Podgórski - studia matematyczne na PWr, doktorat u Andrzeja Werona. Wyjechał w 1991 roku do Stanów Zjednoczonych. Obecnie pracuje w Purdue University, Indianapolis.
• Eugeniusz Porada - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Andrzeja Hulanickiego w 1977 roku. W tym samym roku wyjechał na kontrakt do północnej Afryki i nie wrócił.
• Janusz Preiss - studia matematyczne w Opolu, doktorat z topologii w IM UWr u Janusza Jerzego Charatonika. Wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Habilitował się w 2000 roku w Katowicach, w czasie wizyty w kraju.
• Zbigniew Rakowski - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Tadeusza Maćkowiaka. Wyjechał w 1980 roku. W Polsce był aktywnym członkiem PZPR. Po wyjeździe zerwał kontakty z krajem. Obecnie pracuje jako informatyk w Monachium, Niemcy.
• Juliusz Reichbach vel Juliusz Podgór, brat Mariana Reichbacha (1927–1994) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Juliusza Słupeckiego. Wyemigrował w 1955 roku z rodziną do Izraela. Wrócił do kraju, gdzie zmarł.
• Marian Reichbach vel Meir Reichaw,  brat Juliusza Reichbacha (1923–2000) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Bolesława Knastera. Wyemigrował z rodziną w 1955 roku do Izraela, gdzie był profesorem Technion w Haifie.
• Marek Rochowski - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w 1964 w IM UWr u Władysława Ślebodzińskiego. Przeniósł się do Katowic, a w 1976 roku wyjechał do Niemiec.
• Jan Rosiński - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat u Woybora Woyczyńskiego w 1975 roku. Wyjechał w 1985 roku do Stanów Zjednoczonych. Obecnie pracuje na University of Tennessee w Knoxville. Był redaktorem wydawanego we Wrocławiu czasopisma Annals of Probability and Mathematical Statistics.
• Andrzej Rosłanowski - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Jacka Cichonia w 1991 roku. Wyjechał na stypendium do Izraela. Obecnie pracuje na University of Nebraska w Omaha.
• Ludwik Rudolf - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławski, doktorat z topologii w IM UWr u Bolesława Knastera w 1971 roku. Pracował na Uniwersytecie Gdańskim i w Nowym Sączu. Wyjechał około 1984 roku do Niemiec, gdzie pracuje jako informatyk.
• Adam Sikora - absolwent XIV LO we Wrocławiu, studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Andrzeja Hulanickiego. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Sydney, Australia.
• Kostas Skandalis - syn greckich emigrantów, studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w II UWr u Leszka Pacholskiego w 1981 roku. W latach 80. XX wieku wrócił do Grecji i jest profesorem na uniwersytecie kreteńskim.
• Andrzej Solecki - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IF UWr u Jana Mozrzymasa. Wyjechał w 1976 roku. Od 1979 roku mieszka w Brazylii, od 1983 roku pracuje na Universidade Federal we Florianopolis, Brazylia.
• Emanuel Strzelecki - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Kazimierza Urbanika w 1962 roku. Wyjechał około 1965 roku do Australii. Pracował w Monash University w Melbourne.
• Zdzisław Suchanecki - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat na PWr u Andrzeja Werona. Od 1990 roku w Brukseli. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Luksemburgu.
• Szymon Sznajder (zmienił pisownię nazwiska na Simon Sneider) – studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat u Andrzeja Zięby. Wyjechał w 1971 roku do Danii. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Kopenhadze i uczy matematyki w Tårnby Gymnasium.
• Jerzy Szulga - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Wojbora Woyczyńskiego w 1978 roku. Wyjechał pod koniec lat 80. XX wieku. Obecnie pracuje w Auburn University, Alabama. Habilitował się na IM UWr.
• Włodzimierz Szwarc - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat u Jerzego Perkala w 1960 roku. Emigracja w 1969 roku. Był profesorem University of Wisconsin, Milwaukee. Na emeryturze osiadł w Palo Alto, California.
• Jan Śliwa - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Władysława Narkiewicza. Wyjechał jesienią 1981 roku. Obecnie mieszka w Chicago, gdzie pracuje jako aktuariusz.
• Stanisław Świerczkowski (1932-2015) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat u Steinhausa w IM UWr. Od 1961 roku na emigracji (Szkocja, Anglia, Stany Zjednoczone, Australia, Kanada, sułtanat Oman). Zmarł na Tasmanii, gdzie osiadł na emeryturze.
• Rastislav Telgarsky (1943-2014) - Słowak ożeniony z Polką, studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat na PWr u Czesława Rylla-Nardzewskiego w 1970 roku. Wyjechał po habilitacji w 1983 roku. Zamieszkał w Albuquerque, New Mexico, Stany Zjednoczone, gdzie pracował dla Boeinga. Tam zmarł.
• Wacław Timoszyk - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat na PWr u Czesława Rylla-Nardzewskiego w 1974 roku. W tym samym roku wyjechał do USA. Obecnie na Norwich University, USA.
• Jerzy Tomasik (1947-2023) - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w II UWr u Leszka Pacholskiego w 1977 roku. Wyjechał w 1985 roku do Francji. Pracował na Uniwersytecie Blaise Pascal, Clermont 2 oraz na uniwersytecie Auvergne w Aubiere.
• Mieczysław Warmus (1918-2007) - doktorat w IM UWr w 1949 roku u Hugona Steinhausa, habilitacja w 1958 roku. Prekursor informatyki w Polsce. Pracował na Uniwersytecie Warszawskim. Uczestnik Powstawnia Warszawskiego, działacz Solidarności. Od 1986 roku w Australii (University of Wollongong), gdzie zmarł. Jest pochowany na warszawskich Powązkach.
• Joseph Wloka - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim ukończone w 1954 roku. W 1958 roku wyjechał do Niemiec. Doktorat zrobił w Heidelbergu u Koethego w 1958 roku. Był profesorem w Heidelbergu i Los Angeles, a od 1968 roku w Kilonii. Jego dziadkowie byli represjonowani przez Niemców za udział w powstaniach śląskich. On i jego żona Brigitte Raczek czują się Ślązakami. Oboje kształcili się w Polsce i są przywiązani do polskiej kultury.
• Wojbor A. Woyczyński (vel WAW, 1943-2021) – ukończył studia na Wydziale Łączności PWr, doktorat obronił w IM UWr u Kazimierza Urbanika w 1968 roku, habilitacja w 1972 roku. Od 1976 roku w Stanach Zjednoczonych. W latach 1977-1982 pracował w Cleveland State University, a od 1982 w Case Western Reserve University, gdzie od 1989 był dyrektorem Centrum Procesów Stochastycznych i Losowych w Nauce i Technologii.
• Andrzej Zarach - ur. 1948 w Kościerzynie, w 1965 laureat I stopnia OM, absolwent IM UWr (1971), zdobywca I miejsca w konkursie na najlepszą pracę magisterską z matematyki; doktorat w IM UWr (1976), w latach 1971-1980 pracownik naukowy PWr. Czynny uczestnik wydarzeń Marca 1968. Od 1977 w opozycji, współorganizator druku i kolportażu „Biuletynu Dolnośląskiego”; wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, jego mieszkanie poddawano przeszukaniom. W czerwcu 1980 otrzymał wymówienie, ale po sprzeciwie Rady Naukowej Instytutu we wrześniu 1980 przywrócony do pracy. Współtwórca NSZZ „S” na PWr, autor artykułów w pismach związkowych („Z dnia na dzień”, „Solidarność Dolnośląska”); w 1981 delegat na I KZD NSZZ „S”, członek Prezydium KKR NSZZ „S”. Po 13 XII 1981 organizator struktur podziemnych, internowany 6 I 1982; po zwolnieniu działacz konspiracji, 5–18 XI 1982 internowany powtórnie. W 1983 członek KW SW, a następnie szef Agencji Informacyjnej SW; w maju 1983 sygnatariusz listu do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej z oświadczeniem o zamiarze nieuczestniczenia w wyborach do Rad Narodowych. W 1987 organizator pierwszych w Polsce serwisów informacyjnych dla drugiego obiegu rozpowszechnianych w formie elektronicznej (na dyskietkach); autor artykułów do pism podziemnych; 1986-1990 członek redakcji pisma „Solidarność Walcząca”; wielokrotnie zatrzymywany przez SB. Przedstawiciele władzy przekazali mu ofertę porozumienia z SW (zawierającą obietnicę legalizacji jej działań), w zamian za rezygnację z wtrącania się w sprawy ZSSR, żądań wyprowadzenia z Polski Armii Radzieckiej i odsunięcia od władzy partii komunistycznej; propozycja została przez SW odrzucona. Od 1990 na emigracji w USA. Zatrudniony jako profesor matematyki na University of Pennsylwania.
• Bogumił Zegarliński - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat z fizyki matematycznej u W. Karwowskiego. Obecnie w School of Pure Mathematics, Imperial College, Londyn.
• Branley Zeichner - jeden z sześciu studentów aresztowanych na Uniwersytecie Wrocławskim w 1968 roku, wypchnięty za granicę. Obecnie pracuje jako informatyk na uniwersytecie w Jerozolimie.
• Zbigniew Zieleźny - studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat u Jerzego Mikusińskiego. Od 1966 roku w Stanach Zjednoczonych. Obecnie jest profesorem uniwersytetu w Buffalo, w stanie Nowy Jork.
• Andrzej Zięba (1929–1987) – studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorat w IM UWr u Hugona Steinhausa w 1959 roku, habilitacja w 1961 roku. Pracował na Uniwersytecie Wrocławskim, WSP w Opolu, a od 1971 roku był profesorem w Obserwatorium Astronomicznym UJ w Krakowie i prorektorem UJ. Wyjechał w 1978 roku (Szwajcaria, Austria). Angażował się w pomoc dla NSZZ Solidarność. Zmarł w Wiedniu.
• Andrzej Żuk - absolwent III LO we Wrocławiu, ukończył studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, od 1996 roku we Francji (doktorat na Uniwersytecie w Tuluzie). Habilitację zrobił w IM PAN. Obecnie wykłada na Uniwersytecie Paryż 7.