kwiecień 2023

Data ostatniej modyfikacji:
2023-10-29

Zad. 1. Z XIX-wiecznym Wrocławiem związane są postaci dwóch niemieckich matematyków i wybitnych szachistów. Jeden z nich był rektorem tutejszego Uniwersytetu Pruskiego. Drugi został gimnazjalnym nauczycielem matematyki oraz nieoficjalnym mistrzem świata w szachach, choć w swoich latach studenckich to ten pierwszy w szachy z nim wygrywał. O kogo chodzi? Gdzie we Wrocławiu pochowani są ci matematycy?

Zad. 2. Gdzie w Polsce i w jaki sposób upamiętniono Akibę Rubinsteina - jednego z czołowych szachistów świata XX wieku?

Zad. 3. 1 IV 2023 zmarł Włodzimierz Szmidt - wybitny szachista, o którym mówi się, że był pierwszym polskim arcymistrzem szachowym. Międzynarodowa Federacja Szachowa oficjalnie przyznała mu ten tytuł w 1976 roku, ale przecież ta sama Federacja w 1950 roku przyznała tytuł arcymistrza Akibie Rubinsteinowi. Czy zatem informacje o Schmidcie są nieprawdziwe?

 

Wyniki: 

W tym miesiącu punkty otrzymali:

  • 3 - Daria Bumażnik - chemik z Piechowic, Krystyna Lisiowska - redaktor z Warszawy, Bolesław Mokrski - emerytowany nauczyciel z Przyszowic,
  • 1,5 - Ignacy Włodarski - SP 36 Wrocław.

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1.  Adolf Anderssen (ur. 1818 Wrocław, zm. 1879 Wrocław) - niemiecki matematyk i szachista, nieoficjalny mistrz świata w latach 1851–1858, który na Uniwersytecie Pruskim we Wrocławiu studiował matematykę i filozofię, a od 1847 był nauczycielem matematyki, fizyki i języka niemieckiego w gimnazjum ewangelickim im. Fryderyka (obecnie ul. Kazimierza Wielkiego, obok kościoła ewangelickiego) i popularyzował grę w szachy. Od 1992 roku we Wrocławiu rozgrywany jest turniej szachowy poświęcony jego pamięci. Nagrobek i prochy anderssena przeniesiono w 1948 staraniem Dolnośląskiego Zawiązku Szachowego z likwidowanego starego cmentarza gminy ewangelicko-reformowanej (Alter Fridhof der Reformierten Gemeinde - dziesiejsza ul. Rybacka) do alei głównej cmentarza na Osobowicach [pole 24, rząd 1, grób 232].
Jacob Rosanes (ur. 1842 Brody, zm. 1922 Wrocław) - niemiecki matematyk i szachista, rektor Uniwersytetu we Wrocławiu w latach 1903-1904. W 1956 roku przybył do Wrocławia, by kształcić się w zawodzie kupca. W 1860 rozpoczął studia chemiczne, które porzucił wkrótce dla matematyki. Jako student pokonał w szachach Adolfa Anderssena w 1862 roku. Pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Ślężnej we Wrocławiu.

Zad. 2.

  • W Polanicy-Zdroju na Dolnym Śląsku od 1963 rozgrywany jest Międzynarodowy Festiwal Szachowy im. Akiby Rubinsteina. 
  • W 2010 Europejska Unia Szachowa ogłosiła rok 2012 „Rokiem Akiby Rubinsteina”. Z tej okazji w 2011 w Polanicy-Zdroju ustawiono pomnik - ławeczkę Rubinsteina, mistrz siedzi na niej z szachownicą na kolanach i zaprasza do rozegrania z nim partii szachów (w 2020 figura ta została przeniesiona została do Parku Szachowego obok plenerowej szachownicy).
  • W 2017 we Wrocławiu powstała Fundacja Szachowa zajmująca się promocją szachów w Polsce. Nosi ona imię Akiby Rubinsteina.
  • W 2019 w Stawiskach (gdzie Akiba się urodził) w centralnym punkcie miasta, w ramach upamiętnienia, w rewitalizowanym parku położono podłoże w kształcie szachownicy oraz ustawiono stoły do gry w szachy.
  • W 2022 roku Sejm RP podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia Akiby Rubinsteina w 140. rocznicę urodzin „w uznaniu twórczości szachowej i zasług dla rozwoju polskich i światowych szachów oraz promocji Polski na świecie”.

Zad. 3. Włodzimierz Szmidt jako pierwszy Polak formalnie wypełnił normy na tytuł arcymistrza, a Rubinstein otrzymał tytuł honorowo za osiągnięcia całego życia. Międzynarodowa Federacja Szachowa po raz pierwszy przyznała tytuł międzynarodowego arcymistrza w 1950 roku (a Rubinstein ostatni raz wystąpił na turnieju w 1932), jednak w uznaniu dotychczasowych osiągnięć 27 zawodników otrzymało wówczas tytuł honorowy. Byli to najlepsi ówcześnie gracze oraz żyjący zawodnicy, którzy przed 1950 byli uznawani za światowej klasy szachistów.

 

Powrót na górę strony