listopad 2009

Data ostatniej modyfikacji:
2011-03-1

Zad. 1. Oto zapisane po turecku trzy mnożenia, których wyniki są liczbami jednocyfrowymi: bir · üç = altı, bir · bir = dört, bir · dört = sekiz. Ile wynosi altmış, jeśli wiadomo, że sekiz · sekiz = altmış dört? Uzasadnij!

Zad. 2. Wyraz "chciał" ma 6 liter, ale czytany - tylko 4 głoski: ch, ć, a, ł. "Chrząszcz" ma jeszcze wyższy stosunek liter do głosek (9/5 = 1,8). Znajdź inne polskie wyrazy rekordowe pod tym względem.

Zad. 3. Jaka cecha gramatyczna wyróżnia jeden spośród rzeczowników: bratowa, krawcowa, królowa, księżna, położna, salowa, służąca, wójtowa?

 

Wyniki: 

W listopadzie pełną notę (3 pkt) za rozwiązania zadań ligowych uzyskali: Krystyna Lisiowska, redaktor z Warszawy, Michalina Sieradzka z LO nr XIV we Wrocławiu i Wojciech Tomiczek, bezrobotny z Lipowej.

Tym samym czołówkę Ligi Lingwistycznej tworzą:

  • z 5,5 pkt - Wojciech Tomiczek z Lipowej,
  • z 5 pkt - Juliusz Braun z Kielc, Krystyna Lisiowska z Warszawy i Michalina Sieradzka z Wrocławia.

Gratulujemy!

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1. Z równań drugiego i trzeciego mamy, że bir3 jest liczbą jednocyfrową większą od 1, bir to zatem 2. Dalej łatwo już dojdziemy do wniosku, że altı to 6, co pasuje również do ostatniego podanego równania, bo "altmış 4" musi oznaczać 64. Odpowiedzią jest więc 60, bo nawet gdyby rozpatrywać możliwość, że turecki system liczebnikowy ma związek z szesnastką ("altmış 4" mogłoby znaczyć "szesnastek cztery"), to dziwne byłoby wówczas, żeby samą szesnastkę nazywali jednak słowem związanym z szóstką.

Zad. 2. Rekordy, które ustanowili Ligowicze, to czasownik "szczerz" oraz różne formy pochodne od słów "chrzest / chrzcić" - "chrzcie", "chrzczę", "chrzczą". We wszystkich liter jest 7, a głosek 4, jeśli uznać ą za jedną głoskę, co we współczesnej polszczyźnie nie jest jednak prawdą, ponieważ wymawia się ją jako złożenie dwóch głosek - ustnej samogłoski o i elementu nosowego (nosowego odpowiednika głoski ł) następującego po niej. Natomiast podawane przez kilka osób słowa dzidzia bądź dzidzi nie biją rekordu, ponieważ ich pierwsza sylaba (a w drugim także druga) zawiera dwie głoski ( + i), a nie jedną - litera "i" oprócz zmiękczenia oznacza tu przecież również zwykłą samogłoskę!

Zad. 3. Większość Ligowiczów wybrała rzeczownik "służąca", jako że jest on jednocześnie imiesłowem i od niego pochodzi. Uznawaliśmy tę odpowiedź, chociaż w pewnym sensie bardziej jednak gramatyczną cechą jest podwójna deklinacja słowa "księżna", co zauważyła tylko Krystyna Lisiowska z Warszawy. Można je bowiem odmieniać zarówno rzeczownikowo, jak i przymiotnikowo (np. w liczbie poj. - dopełniacz: "księżny" bądź "księżnej", celownik: "księżnie" bądź "księżnej", biernik: "księżnę" lub "księżną").

 

Powrót na górę strony