luty 2020

Data ostatniej modyfikacji:
2020-12-1

Zad. 1. Gdzie i kiedy działał Zakład Aparatów Matematycznych? Co było poprzednikiem, a co następnikiem tej instytucji?

Zad. 2. Kto był inicjatorem jego powstania i jaki cel temu przyświecał? Czy został zrealizowany?

Zad. 3. Czym dzisiaj zajmuje się ta instytucja? 

 

Wyniki: 

W tym miesiącu punkty zdobyli:

  • 3 pkt. - Daria Bumażnik - studentka chemii i toksykologii sądowej na UWr, Zygmunt Krawczyk - nauczyciel matematyki ze Szprotawy, Bolesław Mokrski - emerytowany nauczyciel matematyki z Przyszowic,
  • 2,75 pkt. - Dominik Zygmunt - student bankowości i finansów cyfrowych na UŁ,
  • 2,5 pkt. - Krzysztof Danielak - student automatyki i robotyki na PWr, Krystyna Lisiowska - redaktor z Warszawy, Lena Nowacka SP 28 Wałbrzych, Andrzej Wrzesiński - terapeuta z Bielska-Białej.

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1. Zakład Aparatów Matematycznych powstał w warszawie w 1957 roku jako samodzielna placówka Polskiej Akademii Nauk. W 1962 roku został przekształcony w Instytut Maszyn Matematycznych, pod którą nazwą działał do 2018, kiedy to został włączony do Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej NASK. Poprzednikiem ZAM była Grupa Aparatów Matematycznych założona w 1948 roku jako placówka Państwowego Instytutu Matematycznego (później Instytutu Matematycznego PAN).

Zad. 2. Inicjatorem powstania Grupy Aparatów Matematycznych był wybitny warszawski matematyk, ówczesny szef Państwowego Instytutu Matematycznego prof. Kazimierz Kuratowski, który w grudniu 1948 roku, po powrocie z naukowego stażu w USA uznał, że elektroniczne maszyny liczące (a taką był np. ENIAC, którego Kuratowski widział na wystawie w Nowym Jorku) są niezwykle ważne dla zastosowań matematyki i chociaż jedna taka maszyna powinna być zbudowana w Polsce.

Zamierzenie Kuratowskiego i państwowych decydentów było właściwie nierealne. Wzorcowy ENIAC był gigantem zawierającym ponad 18 tysięcy lamp elektronowych. W wyniszczonej wojną Polsce nie było wówczas ani sprzętu, ani materiałów, ani niezbędnego doświadczenia w budowie tak złożonych urządzeń. Mimo to w 1953 skonstruowano pod kierunkiem Leona Łukaszewicza pierwszy analizator równań różniczkowych (składał się z 400 lamp elektronowych i rozwiązywał układy równań różniczkowych z dokładnością do kilku promili). Pierwszą polską konstrukcją maszyny cyfrowej był EMAL budowany w latach pod kierunkiem Romualda Marczyńskiego w latach 1953-1955 (zbudowany z 1000 lamp, z szybką pamięcią ultradźwiękową). Nie była to jeszcze użyteczna maszyna, bowiem niskiej jakości elementy krajowe nie zapewniały niezbędnej niezawodności. Po skonsolidowaniu wysiłków badawczo-konstrukcyjnych w ramach Zakładu Maszyn Matematycznych prowadzono prace pod kierunkiem Leona Łukaszewicza, których głównym celem było zbudowanie poprawnie działającej maszyny cyfrowej. Prace te zakończono sukcesem i jesienią 1958 uruchomiono XYZ - pierwsza polską elektronową maszynę cyfrową (patrz zdjęcie poniżej).

 

Zad. 3. Dziś Instytut Maszyn Matematycznych nie istnieje. W zajmowanym przezeń budynku przy ul. Ludwika Krzywickiego 34 znajduje się siedziba CBA. Instytut został wchłonięty w 2018 roku przez inny instytut badawczy p.n. Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa z siedzibą przy ul. Kolskiej 12, który pełni dziś funkcję rejestru domen internetowych .pl i świadczy usługi teleinformatyczne.

 

Powrót na górę strony