Kolejny z "testów narodowych" - tym razem Wielki Test Wiedzy Ekonomicznej - odbył się po raz pierwszy 23 stycznia 2012 we Wrocławiu. Jego czwarta edycja będzie miała miejsce 16 lutego 2015 na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach. Osoby pełnoletnie mogą brać udział w konkursowych zmaganiach bezpośrednio lub za pośrednictwem internetu albo smartfonów. W 2014 roku skorzystało z tej możliwości 250 000 osób. Wszyscy niezależnie od wieku mogą oglądać transmisję telewizyjną. W 2014 roku test oglądało ponad 1,5 miliona widzów. W studio w Warszawie w rozwiązywaniu testowych zadań rywalizują oprócz polityków, dziennikarzy, sportowców i innych celebrytów także obsady popularnych seriali.
Główna nagroda wynosi 30 tysięcy zł. Organizatorami testu i fundatorami nagród od I edycji są Narodowy Bank Polski i Telewizja Polska. Nad przebiegiem wszystkich edycji w Warszawie czuwa prezes NBP prof. Marek Belka.
Wielki test to nie tylko wyzwanie dla wszystkich, którzy już znają zagadnienia ekonomii, ale także możliwość poszerzenia swojej wiedzy dla wszystkich niezależnie od wieku, profesji i zainteresowań. Wiedzę z ekonomii można też uzupełnić, przeglądając mini wykłady i rozwiązując zadania z naszej portalowej Ligi zadaniowej z matematyki finansowej.
Konkurs główny odbył się 16 II 2015 w siedzibie Centrum Nowych Technologii Informatycznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, gdzie prowadził go Radosław Brzóska. Na miejscu udział wzięło w nim ponad 100 osób. Decydowała kolejność zgłoszeń. Pierwsi chętni pojawili sie kolejce o 4 rano, 10 godzin przed rozpoczeciem rejestracji. Relację telewizyjną (początek o 20:25) prowadzili tradycyjnie Paulina Chylewska i Maciej Orłoś. Z testem w studio TVP zmierzyli się jak zawsze artyści, sportowcy i dziennikarze, m.in. Małgorzata Pieczyńska, Olga Bończyk, Norbi, Tamara Arciuch, Bartosz Kasprzykowski, Artur Chamski, Michał Kościuszko, Conrado Moreno i Krzysztof Szewczyk. Między rundami pytań widzowie wysłuchali piosenek w wykonaniu Maryli Rodowicz i obejrzeli materiały wyjaśniające np. zasady oprocentowania kredytów czy ustalania cen różnych produktów. Wygrana w studio w Warszawie została przekazana na cel charytatywny. Program obejrzało 1.3 miliona widzów. Internauci mogli odpowiadać na pytania na stronie Interia.pl oraz na smartfonach i tabletach, używając specjalnie stworzonej aplikacji TVP Ekonomia. W tej formie testu uczestniczyło 275 tysięcy osób.
Od 23 stycznia można było powtarzać wiedzę z ekonomii, oglądając mini serial „Spokojnie, to tylko ekonomia!”, który TVP1 emitowała od poniedziałku do soboty, po głównym wydaniu „Wiadomości”. Wiedzę o finansach przekazywali w nim m.in. Tomasz Karolak, Jolanta Fraszyńska i Wojciech Pokora. Widzowie dowiedzieli się, m.in. jak: założyć konto dla dziecka, dbać o własną firmę, rozsądnie inwestować, czy nie dać oszukać się metodą „na wnuczka”.
Wyniki:
W studio w Warszawie zwyciężyła para Arleta Bojke i Michał Siegieda (reporterzy "Wiadomości"). Zdobyte pieniądze przeznaczyli na działalność Fundacji "Oswoić los". W Katowicach największą liczbę punktów zdobył Wojciech Charewicz (informatyk, absolwent wrocławskiego III LO i Politechniki Wrocławskiej, finalista I edycji konkursu "Gazety Wyborczej" Wrocławski Licealista z roku 2006) i otrzymał czek na 30 000 zł. Najlepszym wśród internautów okazał się Marcin ze Słomnik. Relacje telewizyjne i wywiady z uczestnikami testu są dostępne na stronie: http://www.wtwe.tvp.pl.
Konkurs główny miał miejsce 3 II 2014 w Instytucie Informatyki Uniwersytetu im. Marii Skłodowskiej Curie w Lublinie. Rejestracja odbywała się w godzinach 11-18. O starcie decydowała kolejność zgłoszeń. Konkurs transmitował 1 program TVP od godz. 20:20. W warszawskim studio prowadzili go Paulina Chylewska i Maciej Orłoś. Konkurs składał się tradycyjnie z sześciu rund po 4 pytania jednokrotnego wyboru. Zwycięzcą zostawała osoba, która udzieliła najwięcej poprawnych odpowiedzi w najkrótszym czasie. Relacje telewizyjne i wywiady z uczestnikami testu są dostępne na stronie: http://www.wielkitestwiedzyekonomicznej.tvp.pl
Wyniki:
W studio zwyciężyła para młodych aktorów Julia Wróblewska (M jak miłość) i Marek Molak (Barwy szczęścia). Zdobyte pieniądze przeznaczyli na działalność Fundacji "Mam marzenie". W Lublinie największą liczbę punktów zdobyła Joanna Boguń - studentka finansów i rachunkowości na UMCS w Lublinie. Oprócz czeku na 30 000 zł zwyciężczyni otrzymała propozycję odbycia stażu w NBP.
Konkurs miał miejsce 25 II 2013. Transmisja w TVP rozpoczęła się o 20:20. Prowadzili ją Paulina Chylewska i Maciej Orłoś. Do testu można było przygotować się od początku lutego m. in. oglądając filmiki z serii "Spokojnie, to tylko ekonomia!", w których w główne role wcielili się m.in. Tomasz Karolak i Jolanta Fraszyńska. Poza tym na facebookowym fan page'u przeprowadzone były dwa quizy ekonomiczne i kilkanaście mniejszych zabaw z atrakcyjnymi nagrodami (wśród nich był czek na 5 tysięcy zł oraz smartfon). W konkursie wystartowało 200 tysięcy internautów. Zawody w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi prowadził Radek Brzózka. Więcej informacji znajduje się na stronie http://wielkitestwiedzyekonomicznej2.tvp.pl
Wyniki:
W Łodzi nagrodę główną w wysokości 20 tysięcy zł zdobył Piotr Bator - absolwent Stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Łódzkim, menadżer w INFOSYS POLAND. W warszawskim studio najlepszy okazał się poseł Zbigniew Kuźmiuk. Wygrane 20 tys. zł przekazał na rzecz Centrum Młodzieży "Arka" z Radomia.
W dniu konkursu 23 I 2012 można zgłaszać się w Centrum Kongresowym przy Hali Stulecia (ul. Wystawowa 1) w godz. 11-18, ale warto wcześniej (do północy 20 stycznia) zarezerwować miejsce on-line. Wtedy wystarczy zgłosić się w godzinach 16-17. Trzeba zabrać ze sobą dokument tożsamości.
Transmisja telewizyjna rozpocznie się o 20:25 na antenie TVP1. Będzie prowadzona ze studia w Warszawie, gdzie do pisania testu zasiądą tradycyjnie VIPy (artyści, dziennikarze, politycy i sportowcy), z łączeniami "na żywo" z wrocławskim Centrum, gdzie test napisze 400 osób, a konferansjerkę poprowadzi Przemysław Babiarz. Dodatkowym zawodnikiem będzie tajemniczy Joker - osoba, która najlepiej rozwiązała specjalny kwalifikacyjny test internetowy. Dołączy on do wybranej przez siebie grupy zawodowej.
Główna nagroda wynosi 30 tysięcy złotych. Finałowy test będzie się składał z 24 pytań jednokrotnego wyboru podzielonych na 4 serie. Autorami pytań są wybitni polscy ekonomiści: prof. Zbigniew Polański z SGH w Warszawie, prof. Witold Orłowski ze Szkoły Biznesu Politechniki Wrocławskiej i wrocławianin - Ryszard Petru - przewodniczący Towarzystwa Ekonomistów Polskich.
Przed rozegraniem testu głównego można było uzupełnić swoją wiedzę dzięki serwisowi uruchomionemu na stronie TVP, na której zamieszczano najświeższe informacje i materiały wideo z zakresu ekonomii, quizy wiedzy ekonomicznej oraz wideoczaty z ekspertami.
Dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych zorganizowane były we wszystkich województwach specjalne pretesty (eliminacje dla Dolnego Śląska odbyły się 12 stycznia w Zespole Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych przy ul. Worcella we Wrocławiu). Finał pretestów odbył się 17 stycznia w hotelu Mariot w Warszawie. Nasze województwo reprezentował uczeń II LO z Wałbrzycha. Zwycięzca - uczeń Technikum nr 16 w Zespole Szkół Morskich w Gdańsku - zdobył nagrodę rzeczową i 10 tysięcy złotych dla szkoły. Ma też zagwarantowane miejsce w grupie piszącej Wielki Test we Wrocławiu.
Uczestnicy finału pretestu zwiedzili siedziby NBP i TVP. W NBP byli w bibliotece i muzeum numizmatycznym, uczestniczyli w pokazie zabezpieczeń banknotów oraz liczenia i rolowania bilonu oraz spotkali się z prezesem profesorem Markiem Belką. W TVP mogli zajrzeć do najnowocześniejszego wozu transmisyjnego i studiów (m.in. "Pytania na śniadanie", "Kawy czy herbaty" i "Poziomu 2.0"). Spotkali się z Elżbietą Jaworowicz przygotowującą kolejny program "Sprawa dla reportera". Dziennikarka zasięgnęła ich opinii w sprawie, której ma dotyczyć najbliższy program. Uczniowie odwiedzili też charakteryzatornię i magazyny kostiumów.
Szkoda tylko, że organizatorzy tak mocno ograniczyli możliwości udziału uczniów w konkursie. W pretestach z każdego województwa mogło wziąć udział maksymalnie 40 szkół (decydowała kolejność zgłoszeń), po jednym(!) uczniu z każdej. Eliminacji nie przeprowadzono we wszystkich chętnych szkołach dla ogółu zainteresowanych uczniów. Z tego powodu zasięg edukacyjny imprezy został mocno ograniczony, a całość sprowadzona raczej do wydarzenia medialnego niż popularyzującego ekonomię wśród młodzieży.
Serii pretestów towarzyszyły też dwa konkursy filmowe dla uczniów - na najciekawszy wywiad z uczestnikiem pretestów oraz na najlepszy reportaż lub krótki film o tematyce ekonomicznej. Termin nadsyłania plików mija 22 I. Zwycięzcę wyłonią internauci w głosowaniu na Facebooku w dniach 25-30 I. Ogłoszenie wyników nastąpi 31 I. Autor najlepszego filmu otrzyma tablet i weźmie udział w warsztatach operatorskich.
Wyniki:
Jokerem został Tomasz Cebeliński - nauczyciel przedsiębiorczości z Zespołu Szkół nr 2 w Grajewie. Wspierał grupę dziennikarzy. Spośród grup zawodowych w warszawskim studio najlepiej wypadli politycy (przed dziennikarzami, artystami i sportowcami), a indywidualnie najlepszy był Antoni Mężydło - poseł PO.
We Wrocławiu do udziału w konkursie zgłosiło się ponad 1000 osób, z których testem eliminacyjnym wyłoniono 400-osobową grupę główną. Zwycięzcą (najszybszym i bezbłędnym) został Krzysztof Bekieszczuk - uczeń wrocławskiego III LO. Kolejne miejsca zajęli: Wojciech Charewicz - absolwent "trójki", finalista I edycji konkursu "Gazety Wyborczej" Wrocławski Licealista z roku 2006 i Mikołaj Skorupa - uczeń klasy mat-inf II LO w Sosnowcu, zwycięzca pretestów w województwie śląskim. W rywalizacji uczelni najlepszy był Uniwersytet Wrocławski.
Relacje telewizyjną z Wielkiego Testu można prześledzić tutaj.
Błąd w teście?
Jedno z pytań WTWE dotyczyło oprocentowania lokat bankowych. Oprocentowanie w dwóch bankach wynosiło 5%, z tym że w jednym odsetki kapitalizowano rocznie, a w drugim miesięcznie. Pytanie brzmiało: w którym banku oprocentowanie jest większe. Odpowiedź podana jako prawidłowa wskazywała na bank z większą częstością kapitalizacji. Była też odpowiedź mówiąca, że oprocentowanie w obu bankach jest takie samo. I to mogło wzbudzić kontrowersje, bowiem w obu bankach oprocentowanie nominalne było takie samo (wynosiło 5%) natomiast różne było oprocentowanie efektywne (czyli zysk z rocznej lokaty). W pytaniu nie sprecyzowano, o jakie oprocentowanie chodzi (choć można się było tego domyślić).
Więcej o lokatach bankowych dowiesz się z miniwykładu w Lidze zadaniowej z matematyki finansowej. (przyp. red.)
Równi i równiejsi
Oto dwa pytania z WTWE.
I seria pytań: Gospodarstwo domowe corocznie wydaje więcej niż zarabia? W takiej sytuacji należy...
Poprawna odpowiedź: ograniczyć wydatki i zwiększyć dochody.
III seria pytań: Jeśli polski rząd wydaje więcej pieniędzy, niż zarabia, to powstały deficyt budżetowy trzeba pokryć....
Poprawna odpowiedź: zwiększając dług publiczny.
Jak widać i w ekonomii sprawdza się przysłowie: co wolno wojewodzie...
Dokładność obliczeń
Mnie zdziwiła odpowiedź na pytanie o realne oszczędności przy oprocentowaniu 5% i inflacji 4%. Powiedzmy, że na koncie mamy 100 zł. Po doliczeniu oprocentowania daje to 105 zł. Inflacja 4% oznacza, że towar, który na początku roku kosztował 100 zł, na koniec kosztuje 104 zł, czyli realna wartość złotówki spadła do 96 gr. Zatem moje 105 zł oszczędności ma wartość 100,96. Nastąpił realny wzrost wartości oszczędności o 0,96%, a nie o 1%, jak podano w odpowiedzi. W tym pytaniu poprawnej odpowiedzi nie było!
Więcej o inflacji dowiesz się z miniwykładu w Lidze zadaniowej z matematyki finansowej. (przyp. red.)