Zad. 1. Jednym z rozpowszechnionych sposobów naukowego opisu nazewnictwa związanego z pokrewieństwem i powinowactwem jest tzw. metoda deskrypcyjna (zwana także komponencyjną). Polega ona na wyrażaniu relacji zachodzących między krewnymi i powinowatymi za pomocą kilku literowych symboli (tzw. terminów deskrypcyjnych). W dawnej polszczyźnie i różnych innych językach istniało wiele odrębnych terminów dla różnych członków rodziny, które nie mają jednoznacznych odpowiedników współcześnie ani w innych językach, ale można je opisać. I tak np. WZH nazywano niegdyś paszenogiem, a FMZ - praciotką. Dodatkowo podamy, że DB można zapisać jako S. Opisz symbolicznie pojęcia stryj oraz siostra cioteczna i podaj współczesne określenia na WM i HB oraz inne relacje, które nazywa się dziś tym samym słowem co HB.
Zad. 2. Oto kilka słów i wyrażeń w indiańskim języku maja używanym w Meksyku, Belize i Gwatemali: c?on ('broń'), k?ab ('ręka'), si? ('las'), kab ('sok'), pal ('syn'), mak ('człowiek'), lak ('filiżanka'), ?inc?on ('moja broń'), ?iηk?ab ('moja ręka'), ?insi? ('mój las'), ?inlak ('moja filiżanka'), ?imbat ('mój topór'). (Wyrazy podano, oddając przybliżoną wymowę dla Polaka, przy czym ? oznacza tzw. zwarcie krtaniowe, a η to "n tylnojęzykowe", czyli taka spółgłoska, jaka np. w angielskim i niemieckim oddawana jest przez dwuznak "ng"). Przetłumacz na maja: 'mój sok', 'mój syn', 'mój człowiek', 'topór'.
Zad. 3. Oto kilka japońskich słów: ike ('układać'), hana ('kwiat'), ikebana (ikebana), hira ('prosty'), kana (japońskie pismo), hiragana (jedno z pism japońskich), ori ('składanie'), kami ('papier'), origami (origami), nuri ('lakierowany'), hashi ('pałeczki'), hako ('pudełko'), nurihashibako ('lakierowane pudełko na pałeczki'), nuribashibako ('pudełko na lakierowane pałeczki'), sakura ('wiśnia'), shiru ('zupa), iro ('kolor, kolorowy'), tana ('półka'), tanuki ('szop pracz'), nise ('nieprawdziwy'), tsukuri ('wytwórca'). Przetłumacz nisetanukijiru, nisedanukijiru, irogamibako, irokamibako, nisezakuradana, nisesakuradana i zapisz po japońsku: 'nieprawdziwy papierowy wytwórca półek', 'wytwórca nieprawdziwych półek na papier', 'nieprawdziwy wytwórca półek na papier', 'wytwórca półek zrobiony z nieprawdziwego papieru', 'wytwórca półek na nieprawdziwy papier'.
Zadania grudniowe okazały się bardzo trudne. Nikt nie rozwiązał ich bezbłędnie, tylko dwie osoby - Krzysztof Danielak i Krystyna Lisiowska - zdobyły 2,5 pkt, a 2 pkt - jedynie Kamil Krakowiecki.
Aktualna czołówka Ligi to:
- z wynikiem 7 pkt (na możliwych 9) - Daria Bumażnik z II LO w Jeleniej Górze i Kamil Krakowiecki, student Uniwersytetu Śląskiego,
- z 6,5 pkt - Krystyna Lisiowska, redaktor z Warszawy,
- z 6 pkt - Krzysztof Danielak z I LO w Jeleniej Górze i Tomasz Skalski, student Politechniki Wrocławskiej,
- z 5,5 pkt - Adam Wrzesiński, pracownik kancelaryjny z Bielska-Białej,
- z 5 pkt - Mieszko Baszczak z SP 301 w Warszawie.
Gratulujemy!
Zad. 1. Paszenog to mąż siostry żony (ang. wife's sister's husband), a praciotka - siostra dziadka lub babci (czyli po angielsku np. father's mother's sister). Terminy deskrypcyjne są pierwszymi literami angielskich wife, husband, mother, father, daughter, son i brother, a dla sister używa się Z. Stryj to zatem FB, a siostra cioteczna - MZD lub FZD. WM to wife's mother, czyli teściowa, HB - husband's brother, czyli oryginalnie dziewierz, a w dzisiejszym języku szwagier, termin określający również WB, ZH oraz WZH lub HZH.
Zad. 2. 'mój sok' = ?iηkab, 'mój syn' = ?impal, 'mój człowiek' = ?immak, 'topór' = bat (Znaczenie 'mój' oddaje się w maja cząstka ?iX, gdzie X to spółgłoska nosowa o tym samym lub zbliżonym miejscu artykulacji co następująca po niej głoska, czyli m dla wargowych, n dla przedniojęzykowych i η dla tylnojęzykowych.)
Zad. 3. Przy łączeniu dwóch japońskich słów pierwsze jest określeniem drugiego i drugie przyjmuje wówczas formę ze zmienioną pierwszą głoską. Jest ona (czasem niedokładnie) dźwięcznym odpowiednikiem pierwszej głoski formy oryginalnej, przy czym h zmienia się w b, ponieważ w japońskim dźwięk h rozwinął się z p. Jeśli w połączeniu ABC AB jest określeniem C, to C również ulega modyfikacji. Jeśli ABC oznacza natomiast BC określane przez A, to formę zmodyfikowaną ma tylko C. Podobnie przy połączeniach czterech wyrazów. I tak:
nisetanukijiru = 'nieprawdziwa zupa z szopów praczy', nisedanukijiru = 'zupa z nieprawdziwych szopów praczy', irogamibako = 'pudełko na kolorowy papier' (lub '... z kolorowego papieru'), irokamibako = 'kolorowe pudełko na papier' (lub '... z papieru'), nisezakuradana = 'półka z nieprawdziwej wiśni' ('... na nieprawdziwe wiśnie', '... z nieprawdziwymi wiśniami'), nisesakuradana= 'nieprawdziwa półka z wiśni' ('... na wiśnie', '... z wiśniami');
'nieprawdziwy papierowy wytwórca półek' = nisekamitanadzukuri, 'wytwórca nieprawdziwych półek na papier' = nisekamidanadzukuri, 'nieprawdziwy wytwórca półek na papier' = nisekamidanadzukuri (jak widać, symbol '=', którego tu używamy, nie oznacza matematycznej równości!), 'wytwórca półek zrobiony z nieprawdziwego papieru' = nisegamitanadzukuri, 'wytwórca półek na nieprawdziwy papier' = nisegamidanadzukuri.
