luty 2011 - podatek VAT

Na pewno słyszeliście o podatku VAT płaconym powszechnie od wszystkich towarów i usług (dlatego oznaczany jest czasem PTU, co oznacza podatek od towarów i usług), nazywanym też podatkiem od wartości dodanej (od angielskiego Value Added Tax). Skąd wzięła się ta nazwa - wyjaśnimy później.

W hurtowniach lub sklepach półhurtowych (prowadzących sprzedaż w dużych opakowaniach zbiorczych) na każdym produkcie podane są dwie ceny. Jedna z nich to cena netto, czyli rzeczywista wartość towaru, a druga to cena brutto, czyli wartość towaru po doliczeniu podatku VAT. I taką kwotę musi zapłacić kupujący. W sklepach prowadzących sprzedaż detaliczną podawane są zazwyczaj tylko ceny brutto.

Zasady naliczania VATu są bardzo proste. Wyjaśnia to poniższy przykład.

Przykład. Na narzędzia elektro-mechaniczne obowiązuje obecnie 23% stawka podatku VAT. Cena netto wiertarki udarowej wynosi 220 zł. Jaka jest jej cena brutto, czyli ile zapłacimy za nią w sklepie?

Rozwiązanie. 220 + 23%·220 = 220 + 0,23·220 = 1,23·220 = 270,60 zł.
Klient zapłaci w sklepie za wiertarkę 270,60 zł, z czego 50,60 zł stanowi podatek VAT, który sprzedawca musi odprowadzić do urzędu skarbowego.

Podatek VAT nie zostaje u sprzedawcy lecz wpływa poprzez urzędy skarbowe do kasy państwa. Wpływy z tego podatku stanowią około 35% (2009 rok) dochodów państwa polskiego i są głównym źródłem wpływów do budżetu. Pieniądze te są później wydawane na inwestycje (budowa dróg, szpitali itp.) lub na opłacenie zatrudnianych przez państwo pracowników (np. urzędnicy, policjanci itp.)

Na pewno wiecie, że na początku 2011 roku stawki podatku VAT uległy zmianie. Do tej pory w zależności od rodzaju towaru lub usługi stawki procentowe VATu wynosiły 0%, 3%, 7% i 22%. Od tego roku stawki wzrosły odpowiednio na 5%, 8% i 23%. Przy okazji niektóre towary i usługi przesunięto z jednej grupy podatkowej do innej.

[koniec wykładu dla SP]

Każdy handlowiec lub usługodawca musi na koniec miesiąca odprowadzić do urzędu skarbowego cały podatek VAT zapłacony mu w danym miesiącu przez klientów kupujących jego towary lub usługi. Z kolei państwo zwraca mu podatek VAT, jaki on sam musiał zapłacić w kosztach prowadzonej działalności (np. za zakup towarów handlowych, materiałów, paliwa, opłacenie czynszu za lokal itp.). W praktyce osoba taka wpłaca do urzędu skarbowego tylko różnicę między kwotą, jaką powinna odprowadzić z tytułu pobranego od klientów VATu, i należnego jej zwrotu podatku VAT.

Dany towar może być odsprzedawany wielokrotnie. Każdy kolejny sprzedawca może ustalić na niego dowolną cenę netto, ale zawsze musi doliczyć podatek VAT. Zatem VAT od danego produktu wpływa do budżetu państwa za każdym razem, gdy towar ten jest odsprzedawany. Ale ponieważ państwo zwraca VAT pośrednikom, w rzeczywistości za każdym razem opodatkowana jest różnica ceny zakupu i sprzedaży (i stąd bierze się nazwa podatek od wartości dodanej). Ostatecznie cały koszt podatku VAT spada na klienta, który kupuje towar jako ostatni na własne cele, a nie do dalszej sprzedaży.

Przykład

• Producent stali wycenia arkusz blachy na 100 zł (cena netto) i sprzedaje fabryce za 123 zł (100 zł + 23% podatek, czyli cena brutto). Następnie odprowadza 23 zł podatku VAT do urzędu skarbowego.
• Fabryka wytwarza z tej blachy rynnę, wycenia ją na 150 zł (nowa cena netto) i sprzedaje do sklepu za 184,50 zł (150 zł + 23% podatek, czyli nowa cena brutto). Do zapłaty fabryce pozostaje 34,50 zł VATu, fabryka odlicza jednak VAT zapłacony producentowi blachy (23 zł) i odprowadza do urzędu skarbowego tylko 11,50 zł. Stanowi to 23% z 50 zł czyli z wartości dodanej do ceny przez fabrykę w stosunku do ceny netto surowca, z jakiego rynnę wykonano.
• Sklep wycenia rynnę na 250 zł (nowa cena netto). Ostateczna cena brutto dla klienta wynosi 307,50 zł (250 + 23% podatek, czyli nowa cena brutto). Podatek VAT wynosi 57,50 zł z czego sklep odlicza 34,50 zł zapłacone fabryce i odprowadza do urzędu skarbowego 23 zł.

Podatek VAT jest płacony przez każdego przedsiębiorcę w łańcuchu, ale jego koszt ponosi ostateczny klient. Łącznie do budżetu odprowadzone zostało bowiem 57,50 zł (= 23 zł + 11,50 zł + 23 zł), czyli dokładnie tyle, ile podatku zapłacił klient sklepu od ceny netto 250 zł.

Zadanie 1. W ofercie hurtowni "U Wiewióry" prowadzonej przez pana Edwarda Wiewiórę znajdujemy orzechy laskowe w cenie 6 zł za półkilogramowe opakowanie plus 5% VATu. Jaka jest cena brutto kilograma tych orzechów w hurtowni?

Zadanie 2. Pani Kowalska kupiła wczoraj w sklepie "U Kominka" prowadzonym przez pana Bogdana Kominka 5 m³ drewna opałowego, na które obowiązuje 8% stawka VAT, i zapłaciła 1080 zł. Ile podatku VAT ze sprzedaży drewna opałowego musi odprowadzić do urzędu skarbowego pan Kominek, jeśli w styczniu sprzedał 100 m³ tego drewna?

Zadanie 3. W roku 2010 sprzęt komputerowy obłożony był 22% stawką VAT, a w 2011 stawka VAT rośnie do 23%. Ile powinna kosztować dzisiaj w sklepie "U Kota" prowadzonym przez pana Jana Kota bezprzewodowa mysz komputerowa, której cena brutto w grudniu 2010 wynosiła 122 zł?

Zadanie 1. Na wyroby spożywcze obowiazują różne stawki VATu, w zależności od rodzaju produktów. Są one podane na każdym paragonie, który otrzymujesz, robiąc zakupy. Pani Kowalska kupiła wczoraj w osiedlowym centrum handlowym "U Sąsiadki" prowadzonym przez pana Roberta Sąsiadkę herbatę za 13,62 zł, kawę cappuchino za 8,56 zł i sześciopak wody mineralnej za 13,65 zł. Ponadto kupiła 5 słoiczków ćwikły z chrzanem łącznie za 10,42 zł, przyprawę do zup za 18,10 zł i majonez za 4,25 zł, polędwicę wieprzową za 26,53 zł i kiełbasę drobiową za 19,86 zł. Na koniec dołożyła do koszyka 3 papryki łącznie za 9,75 zł, brokuł za 4,40 zł i opakowanie jaj za 5,03 zł. Na napoje obowiązuje 23% stawka VAT, na żywność nieprzetworzoną, mięso i wędliny - 5%, a na pozostałe produkty z koszyka pani Kowalskiej - 8%. Ile podatku VAT zarobił budżet państwa na zakupach pani Kowalskiej?

Zadanie 2. W 2010 roku na wyroby wędliniarskie obowiązywał 7% VAT, ale obecnie wędliny przeniesiono do grupy towarów o niższej stawce podatkowej (5%). Ile powinien kosztować dziś w sklepie "U Myśliwego" prowadzonym przez p. Franciszka Myśliwego kilogram kiełbasy wędzonej z dzika, której cena brutto w grudniu 2010 roku wynosiła 25,68 zł?

Zadanie 3. Czy wzrost podatku VAT o 1% z 22% na 23%, oznacza wzrost ceny brutto produktu o 1%? Uzasadnij odpowiedź.

Zadanie 1. W 2010 roku na wyroby bednarskie z drewna obowiązywał 7% VAT. Ile kosztowała w grudniu w sklepie "U Bednarza" prowadzonym przez pana Roberta Bednarza dębowa beczka o pojemności 100 l, jeśli zmiana stawki podatku na 8% spowodowała wzrost jej ceny brutto o 5,50 zł?

Zadanie 2. Jaki procent ceny brutto produktu stanowi podatek VAT dla towarów, na które obowiązują stawki VAT równe odpowiednio 5%, 8% i 23%?

Zadanie 3. O ile procent wzrosła cena netto, a o ile cena brutto towarów obłożonych w 2010 roku 22% stawką VAT, a w 2011 roku 23% stawką VAT?