maj 2021

Zad. 1. Dziś szeroko używane są terminy Lwowska Szkoła Matematyczna lub Warszawska Szkoła matematyczna, chociaż intencją matematyków w dwudziestoleciu międzywojennym było stworzenie Polskiej Szkoły Matematycznej. Kto był pomysłodawcą tej idei i jakie były jej założenia?

Zad. 2. Podaj po trzech przedstawicieli polskich matematyków okresu międzywojennego związanych z ośrodkami:
a) krakowskim
b) wileńskim
c) lwowskim
d) warszawskim
e) poznańskim

Zad. 3. Wymień dominującą gałąź matematyki, jaka była rozwijana w okresie międzywojennym w każdym z ośrodków wymienionych w poprzednim zadaniu.

 

Wyniki: 

W tym miesiącu 3 punkty zdobyli: Daria Bumażnik - studentka chemii i toksykologii sądowej na UWr, Krystyna Lisiowska - redaktor z Warszawy, Bolesław Mokrski - emerytowany nauczyciel z Przyszowic.

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1. Pomysłodawcą idei Polskiej Szkoły Matematycznej był młody matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego - Zygmunt Janiszewski - który w 1917 napisał artykuł „O potrzebach matematyki w Polsce” (w odpowiedzi na ankietę rozesłaną przez Kasę im. Mianowskiego do uczonych z różnych dziedzin z prośbą o przekazanie informacji dotyczących potrzeb polskiej nauki, tekst ukazał się w czasopismie "Nauka Polska" w 1919). Artykuł ten stał się dla środowiska polskich matematyków swoistym programem zmian w organizacji badań naukowych, aby polska matematyka mogła zaistnieć na arenie światowej. Jego główne punkty zakładały:

  • skupienie się na wybranych zagadnieniach matematycznych z zakresu młodych dziedzin: podstaw matematyki, teorii mnogości i logiki;
  • skupienie wokół tych dziedzin wszystkich młodych, twórczych matematyków, konsolidacja zespołów badaczy o tych samych zainteresowaniach pracujących w jednym miejscu;
  • stworzenie na uniwersytetach dodatkowych katedr profesorskich powyższych specjalności, by uczelnie mogły stać się kuźnią młodych talentów;
  • nawiązanie współpracy naukowej między polskimi uniwersytetami;
  • stworzenie specjalistycznych czasopism skupionych na wybranych obszarach badań i wydawanych w językach międzynarodowych (francuski, niemiecki, angielski, włoski), które byłyby forum wymiany myśli z matematykami z całego świata.

Zad. 2. Reprezentanci ośrodków:

  • krakowskiego: Stanisław Zaremba, Kazimierz Żorawski, Tadeusz Ważewski, Stanisław Gołąb, Franciszek Leja, Witold Wilkosz,
  • wileńskiego: Antoni Zygmund, Józef Marcinkiewicz, Juliusz Rudnicki, Leon Jeśmanowicz
  • lwowskiego: Stefan Banach, Hugo Steinhaus, Stanisław Ruziewicz, Włodzimierz Stożek, Antoni Łomnicki, Stanisław Mazur
  • warszawskiego: Zygmunt Janiszewski, Stefan Mazurkiewicz, Karol Borsuk, Kazimierz Kuratowski, Wacław Sierpiński
  • poznańskiego: Zdzisław Krygowski, Władysław Orlicz, Mieczysław Biernacki, Marian Rejewski, Henryk Zygalski, Jerzy Różycki
     

Zad. 3. Dominujące działy matematyki w ośrodkach:

  • krakowskim: równania różniczkowe, funkcje analityczne, geometria różniczkowa;
  • wileńskim: analiza farmoniczna i teoria szeregów trygonometrycznych;
  • lwowskim: analiza funkcjonalna, probabilistyka, zastosowania matematyki;
  • warszawskim: teoria mnogości, logika, topologia, teoria funkcji rzeczywistych;
  • poznańskim: funkcje analityczne, kryptologia. 

 

Powrót na górę strony