listopad 2013 - zakładanie firmy

Data ostatniej modyfikacji:
2014-07-16
Miniwykład o zakładaniu firmy

Założenie własnej firmy nie jest czynnością skomplikowaną i nie wiąże się z żadnymi opłatami. Poniżej opisano, co należy zrobić, jeśli chcemy rozpocząć działalność gospodarczą. Od dwóch lat proces ten został uproszczony, a rejestracji można dokonać w jednym okienku w urzędzie miasta lub gminy, gdzie mieszkamy. Jeśli jest się do tego dobrze przygotowanym, wystarczy na to zaledwie kilka godzin.

Własną działalność gospodarczą może założyć jedynie osoba pełnoletnia. Należy w tym celu zabrać ze sobą dowód osobisty i wypełniony wniosek CEIDG-1 (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Rejestracji można dokonać również przez Internet, ale wtedy trzeba posiadać podpis elektroniczny (o którym napiszemy innym razem). Główne informacje, jakie zawiera druk CEIDG-1 to: 

  • imię i nazwisko przyszłego właściciela firmy,
  • adres zamieszkania,
  • adres wykonywania działalności (może być taki sam jak adres zamieszkania),
  • numer NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej) właściciela - jeśli go nie mamy, CEIDG zwróci się do urzędu skarbowego właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia działalności o jego nadanie,
  • numer PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) - jest podany w dowodzie osobistym,
  • nazwę firmy, która musi zawierać imię i nazwisko właściciela,
  • datę rozpoczęcia działalności - nie można podać daty wstecznej w stosunku do dnia złożenie wniosku,
  • nazwę urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Przykład 1. Podaj przykładowe dane do wniosku CEIDG-1. 
Rozwiązanie. 

  • imię i nazwisko: Jan Warzywko,
  • adres zamieszkania: 52-311 Wrocław, ul. Marchewkowa 123 m. 321,
  • adres wykonywania działalności: 52-311 Wrocław, ul. Szparagowa 321 m. 123,
  • numer NIP: 472-000-00-07,
  • numer PESEL: 70010122238,
  • nazwa firmy: Salon Owoców i Warzyw - Jan Warzywko,
  • data rozpoczęcia działalności: 04.11.2013,
  • nazwa urzędu skarbowego: Urząd Skarbowy Wrocław-Krzyki.

Numer Identyfikacji Podatkowej NIP jest 10-cyfrowym kodem, który pozwala na jednoznaczne wskazanie każdego podatnika w kraju. Pierwsze trzy cyfry tego numeru tworzą tzw. prefiks. Oznacza on kod urzędu skarbowego, który nadał ten konkretny numer. Prefiksy odpowiadające różnym urzędom skarbowym można znaleźć w Internecie. 

Przykład 2. Jaki urząd skarbowy nadał numer NIP: 896-000-54-08?
Rozwiązanie. Prefiks 896 to kod Pierwszego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu. Podany numer NIP należy do Uniwersytetu Wrocławskiego.

Ostatnia cyfra numeru NIP jest cyfrą kontrolną i służy do sprawdzenia, czy dany numer został poprawnie podany. Dzięki temu komputery natychmiast wykrywają częste błędy powstające przy nieuważnym przepisywaniu numerów, np. zamianę kolejności cyfr lub zastąpienie jakiejś cyfry przez inną. Cyfrę kontrolną oblicza się w następujący sposób: dziewięć pierwszych cyfr numeru NIP mnoży się kolejno przez wagi 6, 5, 7, 2, 3, 4, 5, 6, 7 i sumuje otrzymane wyniki, następnie sumę tę dzieli się przez 11. Reszta otrzymana z tego dzielenia jest właśnie cyfrą kontrolną. Chyba że reszta wyniesie 10, czyli będzie dwucyfrowa. Ale takiego NIPu nikt nie może posiadać, bo numery z taką resztą nie są po prostu przez urzędy nadawane.

Przykład 3. Czy numer NIP Uniwersytetu Wrocławskiego został w poprzednim przykładzie wpisany prawidłowo?
Rozwiązanie. Pierwszych dziewięć cyfr numeru NIP mnożymy przez ustalone wagi i wyniki sumujemy: 8·6+9·5+6·7+0·2+0·3+0·4+5·5+4·6+0·7 = 48+45+42+0+0+0+25+24+0 = 184. Teraz otrzymany wynik dzielimy przez 11 i obliczamy resztę z tego dzielenia: 184:11 = 16+8/11, czyli 16 reszty 8. Widać, że reszta z dzielenia zgadza się z cyfrą kontrolną. Oczywiście przy wpisywaniu numeru NIP mogliśmy zrobić kilka błędów, ale prawdopodobieństwo tego, że skutki tych błędów zniosłyby się i dostalibyśmy tę samą cyfrę kontrolną, jest bardzo małe. 

Przykład 4. Jaka powinna wyjść cyfra kontrolna, gdyby w numerze NIP Uniwersytetu Wrocławskiego przestawić przez pomyłkę pierwsze dwie cyfry?
Rozwiązanie. Teraz suma kontrolna wynosi 9·6+8·5+6·7+0·2+0·3+0·4+5·5+4·6+0·7, czyli jest o jedną szóstkę większa i o jedną piątkę mniejsza niż poprzednio, więc w sumie zwiększa się o 1. Zatem reszta z dzielenia tez zwiększy się o 1 i wyniesie 9. Cyfra kontrolna NIP nie będzie się wtedy zgadzała.

Przykład 5. Dowiedz się jakie numery NIP mają Twoi rodzice lub Twoja szkoła. Sprawdź, czy są one poprawne. 

[koniec wykładu dla SP]

Numeracja PESEL została wprowadzona w Polsce w 1979 roku. Każdy Polak ma jednoznacznie przypisany taki 11-cyfrowy numer. Pierwszych 6 cyfr oznacza datę urodzenia w formacie RRMMDD (dwie ostatnie cyfry roku, dwucyfrowy numer miesiąca, dwucyfrowy numer dnia), dziesiąta cyfra koduje płeć - parzysta oznacza kobietę, a nieparzysta - mężczyznę. Ostatnia cyfra jest znowu cyfrą kontrolną.

Powstaje problem, jak rozróżnić numery PESEL osób urodzonych np. 15 listopada 1812 roku, 15 listopada 1912 roku i 15 listopada 2012 roku. System komputerowy robi to w następujący sposób: 

  • dla 15 listopada 1912 roku pierwszych 6 cyfr to 121115 (data zapisana zgodnie z regułą RRMMDD)
  • dla 15 listopada 1812 roku pierwszych 6 cyfr to 129115 (do numeru miesiąca dodano 80),
  • dla 15 listopada 2012 roku pierwszych 6 cyfr to 123115 (do numeru miesiąca dodano 20).

Sprawdzanie poprawności numeru PESEL polega na przemnożeniu pierwszych dziesięciu cyfr kolejno przez wagi 1, 3, 7, 9, 1, 3, 7, 9, 1 i 3, zsumowaniu wyników i podzieleniu otrzymanej sumy przez 10. Jeśli reszta z tego dzielenia wyjdzie 0, to cyfra kontrolna wynosi 0, w pozostałych przypadkach odejmujemy resztę z dzielenia od 10 i dopiero tak uzyskujemy cyfrę kontrolną.

Przykład 6Sprawdź poprawność numeru PESEL 83052100034.
Rozwiązanie. Data urodzenia nie budzi żadnych zastrzeżeń. Oznacza 21 maja 1983 roku. Jest to PESEL mężczyzny, ponieważ dziesiąta cyfra jest nieparzysta. Sprawdźmy jeszcze cyfrę kontrolną.  1·8+3·3+7·0+9·5+1·2+3·1+7·0+9·0+1·0+3·3 = 8+9+0+45+2+3+0+0+0+9 = 76. Liczba ta daje resztę 6 z dzielenia przez 10, zatem cyfra kontrolna wynosi 4. Podany numer wygląda na poprawny.

Przykład 7. Dowiedz się jakie numery PESEL mają Twoi rodzice. Sprawdź, czy są one poprawne. 

Pozostałe czynności, które należy wykonać przy zakładaniu działalności gospodarczej, opiszemy w kolejnych odcinkach.

Zadania dla SP

Zadanie 1. Pan Waldemar Ekierka zamieszkał w wolnym pomieszczeniu w Twojej szkole i zamierza założyć tam działalność gospodarczą polegającą na produkcji linijek z drewna. Jakie dane powinien podać we wniosku CEIDG-1? Skonstruuj dla pana Waldemara poprawny numer NIP. Pomiń numer PESEL.

Zadanie 2. Urząd Skarbowy Wrocław-Stare Miasto posiada aż dwa kody. Są to 897 i 474. Dla każdego z nich podaj przykład numeru NIP, który mógł być nadany przez ten urząd.

Zadanie 3. Podaj sfałszowany numer NIP nadany rzekomo przez Urząd Skarbowy Wrocław-Fabryczna, który nie zawiera zer, jedynek ani dwójek.

Zadania dla GIM

Zadanie 1. Pan Waldemar Ekierka urodzony 15 maja 1975 roku zamieszkał w wolnym pomieszczeniu w Twojej szkole i zamierza założyć tam działalność gospodarczą polegającą na produkcji linijek z drewna. Jakie dane powinien podać we wniosku CEIDG-1? Skonstruuj dla niego poprawne numery PESEL i NIP. 

Zadanie 2. Urząd Skarbowy Wrocław-Stare Miasto posiada aż dwa kody. Są to 897 i 474. Czy dla każdego numeru NIP z prefiksem 897 istnieje jego odpowiednik z prefiksem 474? Odpowiedź uzasadnij. 

Zadanie 3. Jakie są najniższe możliwe numery PESEL dla chłopca i dziewczynki urodzonych 1 listopada 2013 roku?

Zadania dla LO

Zadanie 1. Pan Waldemar Ekierka urodzony 15 maja 1975 roku zamieszkał w wolnym pomieszczeniu w Twojej szkole i zamierza założyć tam działalność gospodarczą polegającą na produkcji linijek z drewna. Jakie dane powinien podać we wniosku CEIDG-1? Skonstruuj dla niego poprawny numer PESEL i załóż, że miejscowy Urząd Skarbowy nadał panu Waldemarowi NIP, który jest następnym w kolejności poprawnym numerem po tym, jaki ma Twoja szkoła.

Zadanie 2. Ile numerów NIP spośród 100 kolejnych najniższych numerów musi odrzucić Urząd Skarbowy w Górze na Dolnym Śląsku, ze względu na resztę z dzielenia przez 11 równą 10?

Zadanie 3. Jak zmienić wagi w sprawdzaniu poprawności numeru PESEL, żeby wyeliminować ostatni krok w tym algorytmie, czyli nie odejmować reszty z dzielenia od dziesięciu.

 

Wyniki: 
Wyniki uzyskane w SP

 W tym miesiącu punkty zdobyli:

  • 3 pkt. - Szymon Kuczkowski SP 5 Słupsk, Bogdan Kuśmierczyk SP 24 Wrocław i Katarzyna Piwowarska SP 66 Warszawa,
  • 2,75 pkt. - Agnieszka Rachel ZSS Namysłów,
  • 2,5 pkt. - Natalia Kiszkowiak SP 66 Warszawa i Natalia Olszewska SP 66 Warszawa, 
  • 2,25 pkt. - Dominik Hajduk SP 66 Warszawa i Magdalena Kania SP 66 Warszawa, 
  • 2 pkt. - Mieszko Baszczak SP 301 Warszawa, Marek Komorowski SP 5 Żory, Nikola Lechowska SP 4 Bolesławiec, Dominika Prokocka SP 66 Warszawa, Bartosz Szczerba SP 35 Szczecin i Kaja Wróblewska SP 28 Wałbrzych,
  • 1,75 pkt. - Marceli Pomorski SP 66 Warszawa, 
  • 1,5 pkt. - Kornelia Droga SP 2 Syców, 
  • 0,75 pkt. - Magdalena Dudek SP 66 Warszawa, 
  • 0,5 pkt. - Krystian Boryczka SP 2 Syców,
  • 0,25 pkt. - Krystian Niwa SP 2 Syców, Kinga Skorska SP ?, Klaudia Zatoka SP 2 Syców i Ewelina Zawada SP 2 Syców. 

Pozostałym uczestnikom nie przyznano punktów.

Po dwóch miesiącach Ligi z wynikiem 6 pkt. prowadzą: Szymon Kuczkowski SP 5 Słupsk, Bogdan Kuśmierczyk SP 24 Wrocław i Katarzyna Piwowarska SP 66 Warszawa.


Wyniki uzyskane w GIM

W tym miesiącu punkty zdobyli:

  • 3 pkt. - Aleksandra Domagała GM 23 Wrocław, Tomasz Kuśmierczyk GM 9 Wrocław, Joanna Lisiowska KPGM Warszawa i Michał Stempniak GM Sióstr Salezjanek Ostrów Wielkopolski, 
  • 2,75 pkt. - Mieszko Gałat GM 50 Bydgoszcz,
  • 2,5 pkt. - Anna Łeń GM 1 Łódź i Wojciech Wiśniewski GM 3 Giżycko,
  • 1,75 pkt. - Mateusz Łopuszyński GM 6 Chełm, 
  • 1,5 pkt. - Marcin Mysyk GM Złotoryja,
  • 1,25 pkt. - Kacper Toczek GM 2 Wołów,
  • 0,75 pkt. - Jakub Czerniak GM 5 Opole,
  • 0,5 pkt. - Sebastian Domaradzki GM 113 Warszawa,
  • 0,25 pkt. - Mateusz Rajczakowski GM 2 Bolesławiec i Mateusz Rzepecki GM 14 Wrocław.

Pozostałym uczestnikom nie przyznano punktów.  

Po dwóch miesiącach Ligi z wynikiem 6 pkt. prowadzą: Aleksandra Domagała GM 23 Wrocław, Joanna Lisiowska KPGM Warszawa i Michał Stempniak GM Ostrów Wielkopolski.

Wyniki uzyskane w LO

W tym miesiącu punkty zdobyli: 

  • 3 pkt. - Krzysztof Bednarek III LO Wrocław, Adrianna Sierpińska II LO Słupsk i Tomasz Stempniak I LO Ostrów Wielkopolski, 
  • 2,75 pkt. - Daria Bumażnik II LO Jelenia Góra, Krzysztof Danielak I LO Jelenia Góra i Karolina Kuźniar I LO Bolesławiec,
  • 2 pkt. - Dominika Nowak ZS nr 1 Ostrzeszów i Jakub Tasiemski I LO Kraków,
  • 1,75 pkt. - Aleksandra Polcyn I LO Inowrocław i Bartłomiej Polcyn I LO Inowrocław,
  • 1,5 pkt. - Kinga Kurzawa ZS nr 1 Ostrzeszów i Łukasz Pawlak XIV LO Wrocław,
  • 1 pkt. - Agnieszka Bieniek LO Kamienna Góra,
  • 0,75 pkt. - Małgorzata Dziedzic LO Kamienna Góra,
  • 0,25 pkt. - Przemysław Orman LO Szprotawa.  

Pozostałym uczestnikom nie przyznano punktów.

Po dwóch miesiącach Ligi z wynikiem 6 pkt. prowadzi Krzysztof Bednarek z III LO Wrocław.

 

Odpowiedzi: 
Odpowiedzi dla SP

Zad. 1. Gdyby Pan Ekierka zamieszkał w III LO we Wrocławiu, powinien wpisać w CEIDG-1:

  • imię i nazwisko: Waldemar Ekierka
  • adres zamieszkania: ul. Składowa 5, 50-209 Wrocław
  • adres wykonywania działalności: ul. Składowa 5, 50-209 Wrocław 
  • numer NIP: 8980000006
  • nazwa firmy: Od liniału do kapitału - Waldemar Ekierka
  • data rozpoczęcia działalności: 01.12.2013
  • nazwa urzędu skarbowego: US Wrocław-Śródmieście

Zad. 2. Przykładowe dwa numery NIP to: 8971111114 i 4741111114. Sprawdźmy.  8·6 + 9·5 + 7·7 + 1·2 + 1·3 + 1·4 +1·5 + 1·6 + 1·7 = 169. Otrzymany wynik dzielimy przez 11 i obliczamy resztę z tego dzielenia: 169:11 = 15+4/11, czyli reszta wynosi 4 i zgadza się z ostatnią cyfrą. W drugim przypadku 4·6 + 7·5 + 4·7 + 1·2 + 1·3 + 1·4 + 1·5 + 1·6 + 1·7 = 114. Znowu otrzymany wynik dzielimy przez 11 i obliczamy resztę z tego dzielenia: 114:11 = 10+4/11, czyli reszta wynosi 4 i też zgadza się z ostatnią cyfrą. 

Zad. 3. Urząd Skarbowy Wrocław-Fabryczna posiada dwa prefiksy 471 i 894, ale pierwszy zawiera 1. Stąd przykładowy błędny numer to 8946333335. Sprawdźmy. 8·6 + 9·5 + 4·7 + 6·2 + 3·3 + 3·4 + 3·5 + 3·6 + 3·7 = 208. Teraz otrzymany wynik dzielimy przez 11 i sprawdzamy, czy reszta z tego dzielenia wynosi 10. Mamy 208:11 = 18+10/11, czyli reszta to rzeczywiście 10. 

Odpowiedzi dla GIM

Zad. 1. Gdyby Pan Ekierka zamieszkał w III LO we Wrocławiu, powinien wpisać w CEIDG-1:

  • imię i nazwisko: Waldemar Ekierka
  • adres zamieszkania: ul. Składowa 5, 50-209 Wrocław
  • adres wykonywania działalności: ul. Składowa 5, 50-209 Wrocław 
  • numer NIP: 8980000006
  • numer PESEL: 75051500014
  • nazwa firmy: Od liniału do kapitału - Waldemar Ekierka
  • data rozpoczęcia działalności: 01.12.2013
  • nazwa urzędu skarbowego: US Wrocław-Śródmieście 

Zad. 2. Dla każdego numeru NIP z prefiksem 897 istnieje jego odpowiednik z prefiksem 474. Wynika to stąd, że dla obu prefiksów suma iloczynów pierwszych trzech wag i kolejnych cyfr prefiksu da resztę z dzielenia przez 11 równą 10. Rzeczywiście: 8·6 + 9·5 +7·7 = 142 i 142:11 = 12+10/11 oraz 4·6 + 7·5 +4·7 = 87 i 87:11 = 7+10/11.

Zad. 3. Najniższy możliwy numer PESEL dla chłopca urodzonego 1 listopada 2013 roku to 13310100014, a dla dziewczynki  - 13310100007. Po zakodowaniu daty urodzenia wstawiamy najmniejsze możliwe cyfry (czyli trzy zera), następnie najmniejsze cyfry kodujące płeć (1 dla chłopca i 0 dla dziewczynki). Ostatnia cyfra jest cyfrą kontrolną i wynika z opisanego w wykładzie algorytmu.

Odpowiedzi dla LO

Zad. 1. Gdyby Pan Ekierka zamieszkał w III LO we Wrocławiu, powinien wpisać w CEIDG-1:

  • imię i nazwisko: Waldemar Ekierka
  • adres zamieszkania: ul. Składowa 5, 50-209 Wrocław
  • adres wykonywania działalności: ul. Składowa 5, 50-209 Wrocław
  • numer NIP: 8981871714 (pierwszy po 8981871708)
  • numer PESEL: 75051500014
  • nazwa firmy: Od liniału do kapitału - Waldemar Ekierka
  • data rozpoczęcia działalności: 01.12.2013
  • nazwa urzędu skarbowego: US Wrocław-Śródmieście 

Zad. 2. Takich numerów jest dziewięć: 501000004_, 501000010_, 501000027_, 501000033_, 501000056_, 501000062_, 501000079_, 501000085_ i 501000091_.

Zad. 3. Wystarczy wagi 1, 3, 7, 9 zamienić na 9, 7, 3, 1.

 

Powrót na górę strony