styczeń 2014 - dotacje na start

W tym miesiącu dowiemy się, jak państwo wspiera osoby zakładające własną działalność gospodarczą i jakiej pomocy im udziela.

Jedną z form pomocy finansowej jest ulga w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzanych do ZUS (Zakładu Ubezpieczeń Społecznych). W październiku opisaliśmy, jak oblicza się składki na ubezpieczenia społeczne w przypadku zwykłego pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. W przypadku osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą jest kilka różnic. Najpierw zobaczmy, jak wygląda płacenie tych składek, kiedy pracodawca nie korzysta z żadnej ulgi.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne w wybranej przez siebie samą wysokości. Deklaruje bowiem kwotę miesięczną, od jakiej chce mieć naliczane ubezpieczenie. Ryzykuje tym, że jeśli składek wpłaci zbyt mało, będzie miała w przyszłości niską emeryturę lub rentę. Ustawodawca zastrzegł jednak minimalną kwotę możliwą do zadeklarowania. Wynosi ona 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok kalendarzowy (uniemożliwia to przedsiębiorcom zadeklarowanie bardzo niskiej kwoty i niepłacenie składek w ogóle). W 2013 roku prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosiło 3713 zł, a w roku 2014 wzrosło o 33 zł.

Przykład 1. Jaką najmniejszą kwotę mógł zadeklarować przedsiębiorca jako podstawę obliczania swoich składek na ubezpieczenia społeczne w 2013 roku?
Rozwiązanie. Najniższa deklarowana kwota stanowi 60% prognozowanego średniego wynagrodzenia miesięcznego, czyli w 2013 roku było to 60% z 3713 zł = 0,6·3713 = 2227,80 zł.

Składki odprowadzane do ZUS przez przedsiębiorcę zawierają kilka składników, z których każdy stanowi pewien procent kwoty zadeklarowanej:

• 19,52% idzie na ubezpieczenie emerytalne,
• 8% idzie na ubezpieczenie rentowe,
• 2,45% idzie na ubezpieczenie chorobowe, 
• 1,93% idzie na ubezpieczenie wypadkowe,
• 2,45% idzie na Fundusz Pracy.

Z Funduszu Pracy są wypłacane np. dotacje dla osób bezrobotnych zakładających własną działalność gospodarczą. Składka na ten fundusz jest odprowadzana tylko do pewnego wieku przedsiębiorcy (dla kobiet do 55, a dla mężczyzn do 60 roku życia).

Wszystkie elementy składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe poza częścią przeznaczoną na ubezpieczenie chorobowe (czyli na wypłatę wynagrodzenia w przypadku choroby i nieobecności w pracy). To ubezpieczenie jest dobrowolne, czyli nie trzeba go odprowadzać do ZUS, ale oznacza to, że wtedy przedsiębiorca nie jest objęty tym ubezpieczeniem (tzn. za okres choroby nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia). Składki na ubezpieczenie chorobowe nie należy mylić ze składką na ubezpieczenie zdrowotne, która pokrywa koszty leczenia. Ta składka odprowadzana jest do NFZ (Narodowego Funduszu Zdrowia) i nie będziemy się nią tutaj zajmowali, ponieważ te składki nie są objęte żadną ulgą dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą.

Przykład 2. Oblicz wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe dla przedsiębiorcy, który zadeklarował w 2013 roku jako podstawę naliczania swoich składek kwotę minimalną.
Rozwiązanie. Składka na ubezpieczenie wypadkowe to 1,93% kwoty zadeklarowanej, która w 2013 roku miała minimalną wartość 2227,80 zł (patrz przykład 1). Zatem miesięczna składka wypadkowa dla tego przedsiębiorcy wyniosła 1,93/100 · 2227,80 = 43 zł.

Aby otrzymać ulgę w opłacaniu składek do ZUS przy zakładaniu nowej firmy, trzeba spełnić pewne warunki. Po pierwsze: nie można prowadzić działalności gospodarczej przez 60 miesięcy poprzedzających założenie nowej firmy, po drugie: w nowej firmie nie można wykonywać działalności na rzecz swojego byłego pracodawcy, dla którego w tym samym lub poprzednim roku kalendarzowym co rok założenia nowej firmy wykonywało się taką samą działalność w ramach umowy o pracę.

Przy spełnieniu powyższych warunków ulga przysługuje przez 24 miesiące i polega na zmniejszeniu minimalnej kwoty możliwej do zadeklarowania do 30% minimalnego wynagrodzenia ustalonego na dany rok. Wynagrodzenie to w 2013 roku wynosiło 1600 zł, a w 2014 roku wzrosło o 80 zł. Dodatkowo osoba korzystająca z tej ulgi nie musi płacić składki na Fundusz Pracy.

Przykład 3. Porównaj wysokość miesięcznej składki na ubezpieczenie emerytalne w 2013 roku dla osoby, która założyła w tym roku działalność gospodarczą i korzysta z ulgi oraz dla osoby prowadzącej działalność już od trzech lat, jeśli obie zadeklarowały jako podstawę ubezpieczenia kwotę minimalną.
Rozwiązanie. Odpowiednie kwoty przedstawia poniższa tabela.

[koniec wykładu dla SP]

Inną formą pomocy dla osób otwierających działalność gospodarczą jest dotacja z Funduszu Pracy. Można się o nią ubiegać w Powiatowym Urzędzie Pracy, ale również trzeba spełnić pewne warunki. Po pierwsze: trzeba być zarejestrowanym jako osoba bezrobotna, po drugie: przez 12 miesięcy poprzedzających założenie nowej firmy nie można prowadzić innej działalności gospodarczej.

Maksymalna wysokość dotacji z Funduszu Pracy jest równa sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Wysokość przeciętnego wynagrodzenia ustala GUS (Główny Urząd Statystyczny). Na przykład w III kwartale 2013 roku przeciętne wynagrodzenie wynosiło 3651,72 zł. Przeciętne wynagrodzenia za IV kwartał 2013 roku GUS ogłosi dopiero w lutym 2014. Do tego momentu osoby rozpoczynające działalność mają naliczaną dotację wg danych za III kwartał 2013. Osoba, która otrzyma taką dotację, musi zobowiązać się do nieprzerwanego prowadzenia działalności gospodarczej przez 12 miesięcy i do niepodejmowania w tym czasie innego zatrudnienia. Jeśli nie spełni któregoś z tych warunków, musi dotację zwrócić.

Przykład 4. Oblicz wysokość maksymalnej kwoty dotacji z Funduszu Pracy na otworzenie działalności gospodarczej w styczniu 2014 roku.
Rozwiązanie. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2013 roku wynosiło 3651,72 zł (nowszych danych jeszcze w styczniu nie ma), a maksymalnie można otrzymać jego sześciokrotność, co daje 6·3651,72 = 21 910,32 zł.

Zadanie 1. Jaką najmniejszą kwotę może zadeklarować właściciel sklepu z warzywami jako podstawę obliczania swoich składek na ubezpieczenia społeczne w 2014 roku? O ile ta kwota jest większa od kwoty jaką zadeklarował w 2013 roku, jeśli wtedy również zdecydował się na kwotę minimalną?

Zadanie 2. Oblicz wysokość wszystkich składek, jakie musi odprowadzić do ZUS w styczniu 2014 roku pan Zenon urodzony we Wrocławiu w 1952 roku i prowadzący od siedmiu lat kiosk z gazetami. Przez ten czas nie opuścił ani jednego dnia w pracy. Pan Zenon zadeklarował jako podstawę naliczania ubezpieczenia kwotę o 200 zł większą od minimalnej i nie płaci składek chorobowych, bo uważa, że jest zdrów jak ryba.

Zadanie 3. Ile zaoszczędzi w styczniu 2014 pani Janina otwierająca właśnie działalność gospodarczą (lepienie pierogów ze szpinakiem) i korzystająca z ulgi w opłacaniu składek do ZUS w porównaniu do swojej sąsiadki - 45-letniej pani Krystyny, która trzy lata temu założyła firmę zajmującą się lepieniem pierogów z jagodami. Obie panie zadeklarowały jako podstawę naliczania składek kwotę minimalną i obie zdecydowały się na opłacanie składki na ubezpieczenie chorobowe.

Zadanie 1. O ile wzrosną poszczególne składniki składki na ubezpieczenia społeczne dla minimalnej podstawy ubezpieczenia pomiędzy grudniem 2013 a styczniem 2014?

Zadanie 2. Pani Krystyna od trzech lat prowadzi własną firmę - lepi pierogi z kapustą i grzybami. W grudniu namówiła do prowadzenia podobnej działalności swojego sąsiada - pana Jana (on będzie lepił pierogi ze szpinakiem). Pan Jan rozpoczął działalność w styczniu 2014 roku i korzysta z ulgi w składkach płatnych do ZUS. Oboje mają po 58 lat, zadeklarowali jako podstawę naliczania składek kwoty o 200 zł większe od minimalnych, a ponieważ pracują w domu, w dogodnym dla siebie czasie, nie chcą płacić składki na ubezpieczenie chorobowe. O ile mniej składek zapłaci pan Jan w okresie od 1 stycznia 2013 do 31 grudnia 2014 w porównaniu do pani Krystyny?

Zadanie 3. Pan Jan uruchomił własną firmę produkującą łamigłówki logiczne 1 stycznia 2014 roku. Ponieważ spełniał wszystkie warunki, a działalność wymagała sporych nakładów finansowych na początek, dostał maksymalne możliwe dofinansowanie z Funduszu Pracy. Otrzymał też ulgę na ubezpieczenia społeczne. Przez ile lat pan Jan musiałby prowadzić swoją firmę, żeby składki odprowadzane przez niego na Fundusz Pracy zrównoważyły kwotę otrzymaną jako dotację z tego Funduszu? Przyjmij, że zadeklarowana przez pana Jana jako podstawa naliczania składek kwota minimalna nie ulegnie zmianie w przyszłości.

Zadanie 1. O ile wzrosną składki na ubezpieczenia społeczne pomiędzy grudniem 2013 roku a styczniem 2014 roku dla mężczyzny korzystającego z ulgi w składkach ubezpieczeniowych z tytułu założenia działalności gospodarczej oraz kobiety, która takiej ulgi nie posiada? Oboje mają po 61 lat, zadeklarowali jako podstawę ubezpieczenia kwotę o 200 zł większą od minimalnej i opłacają składkę na ubezpieczenie chorobowe.

Zadanie 2. Ile najwięcej razy w okresie 10 lat można by dostać dotację z Funduszu Pracy? A ile najwięcej razy można by skorzystać z ulgi na składki do ZUS? Co można zrobić, aby uzyskać największą możliwą pomoc finansową od państwa w tym okresie na prowadzenie działalności gospodarczej?

Zadanie 3. Pan Jan uruchomił własną firmę produkującą łamigłówki logiczne 1 stycznia 2014 roku. Ponieważ spełniał wszystkie warunki, a działalność wymagała sporych nakładów finansowych na początek, dostał maksymalne możliwe dofinansowanie z Funduszu Pracy. Otrzymał też ulgę na ubezpieczenie społeczne. Pan Jan postanowił prowadzić swoją firmę tak długo, aż składkami na Fundusz Pracy zrównoważy kwotę otrzymanej z tego funduszu dotacji. Przyjmij, że zadeklarowana przez niego jako podstawa naliczania składek kwota minimalna nie ulegnie zmianie w przyszłości. Czy potrafisz określić, kiedy urodził się pan Jan? Z jaką dokładnością możesz to określić?