listopad 2010

Data ostatniej modyfikacji:
2010-12-18

Zad. 1. Wiadomo, że wyrażenia: aštuoniasdešimt septyniketuriolika, septyniasdešimt, septyniolika šešiasdešimt keturi to (w przypadkowej kolejności) litewskie liczebniki 14, 17, 64, 70, 87. Jak na podstawie tych danych ustalić, jak będzie po litewsku 18 i 46?

Zad. 2. W jakim polskim liczebniku zapisywanym jako jeden wyraz jest najwięcej spółgłosek?

Zad. 3. W polszczyźnie istnieją słowa: okapu, okapoka, ok (np. tłuszczu) i o. Podaj jak najdłuższy taki ciąg polskich słów.

 

Wyniki: 

Liga lingwistyczna kolejny raz okazała się o wiele trudniejsza od pozostałych. Za rozwiązania zadań listopadowych po 3 pkt otrzymali tylko Dorota Mularczyk z III LO w Kaliszu i Tomasz Skalski z III LO we Wrocławiu. Po 2,5 pkt dostali Krystyna Lisiowska, redaktor z Warszawy i Wojciech Tomiczek, inżynier z Lipowej.

Czołówkę Ligi stanowią:

  • 5,5 pkt - Dorota Mularczyk,
  • 5 pkt - Krystyna Lisiowska i Tomasz Skalski.

Wszystkim gratulujemy!

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1. Mamy dwa liczebniki dwuwyrazowe, z których jeden kończy się na septyni, co z kolei jest początkiem dwóch jednowyrazowych liczebników złożonych. Drugi człon jednego z nich to dešimt, co z kolei pojawia się również... 18 to zatem aštuoniolika, a 46 = keturiasdešimt šeši.

Zad. 2. Rekordowe liczebniki nadesłali: Krystyna Lisiowska z Warszawy ("dziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięciotysięcznych" i podobne) oraz Tomasz Skalski z Wrocławia ("czterechsetczterdziestoczteroićwierćkwadrylionowych"). Uznawaliśmy również wiele innych ciekawych rozwiązań, jak zwykle chyląc czoła przed pomysłowością Ligowiczów. Jeśli wykluczyć liczebniki porządkowe, to najlepszym wydaje się być "dziewięćdziesięciorgiem", wśród liczebników głównych - "dziewięćdziesięcioma", a gdyby ograniczyć się do form słownikowych (mianowników) - "dziewięćdziesiąt".
Zwróćmy przy okazji uwagę, że jedyna poprawna wymowa powyższego liczebnika to [dziewieńdziesiont]. Podobnie [szeździesiont], więc liczebnik ten liczy o jedną spółgłoskę mniej. Z kolei liczbę 600 należy czytać [sześset]; wymowa [sześćset] jest przejawem hiperpoprawności, czyli jest nieprawidłowa!
Inny częsty błąd Ligowiczów polegał na liczeniu dwuznaków "cz", "sz", "ch", ... jako dwóch spółgłosek. Można tu mówić najwyżej jedynie o dwóch literach oznaczających spółgłoski, ale kiedy tworzą one dwuznak, to polega to właśnie na tym, że razem oddają jedną głoskę. (Zatem np. w słowie "czterdziestych" jest siedem spółgłosek: cz, t, r, , s, t, ch).

Zad. 3. Dorota Mularczyk z Kalisza podała kilka najdłuższych wyrazów: "osiągającymi", "zadymającymi", "wykazującymi", "wyłamującymi", "wyrokującymi", "uleczającymi", a Tomasz Skalski z Wrocławia wydłużył tę listę o słowo "okrywającymi". Podany przez Darię Bumażnik wyraz "baraniejącymi" jest dłuższy, ale w polszczyźnie nie ma słowa "b".

 

Poprawność gramatyczna

Czy prawidłowy zapis rekordowego wyrazu nie powinien brzmieć "dziewięćset dziewięćdziesięcio dziesięcio tysięcznych"?

Zapis

Nie. Podobnie pisze się też "dwuipółtygodniowy", "dwudziestoparoletni", "pięćsettysięczny". Pisownia rozdzielna obowiązuje przy liczebnikach głównych typu "pięćset tysięcy".

Powrót na górę strony